به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از دنیای اقتصاد این وب‌سایت به‌طور گسترده به آسیب‌رساندن اوضاع گرمایش زمین بر ورزش و بالعکس اشاره دارد. در همین وب‌سایت مقاله‌ای می‌بینیم با عنوان «بازی برخلاف عقربه ساعت» نوشته دیوید گلدبلات که در مورد تاثیر تغییرات اقلیمی بر ورزش و بالعکس صحبت می‌کند و معتقد است «تغییرات اقلیمی بر همه عناصر زندگی انسان‌ها تاثیر می‌گذارد و ورزش نیز از آن مستثنا نیست.» مثال‌های او این‌چنین است: «در سال ۲۰۱۹، جام‌جهانی راگبی به دلیل توفان آتلانتیک منحل شد. در اوایل سال ۲۰۲۰، بازی‌های اوپن تنیس به دلیل آتش‌سوزی ناشی از گرمایش زمین منحل شد. در سال ۲۰۲۰ در المپیک توکیو مجبور شدند به قسمت شمالی‌تر شهر بروند، چرا که هوای گرم توکیو امکان دویدن را از آنها گرفته بود.»
دیوید گلدبلات تاکید می‌کند: «اگر قرار باشد دنیای ورزش در زمینه بهتر کردن تغییرات اقلیمی مشارکت داشته باشد، اول باید نقش تاثیرگذار خود را در ایجاد مشکل قبول کند و انتشار کربن را کاهش دهد و اندازه‌گیری کند.» مقاله دیوید گلدبلات در سال ۲۰۲۰ نوشته شده است؛ قبل از درک تاثیرات پاندمی و وارد شدن جدی عربستان و قطر و دیگر کشورهای فروشنده نفت و سوخت‌های فسیلی به دنیای سرمایه‌گذاری برای فوتبال و دیگر ورزش‌ها.
اوضاع تغییرات اقلیمی آنچنان وخیم است که تمام عرصه‌های زندگی مدرن را تحت‌الشعاع قرار داده است؛ به این معنا که قطع‌نامه پاریس اعلام کرده تنها راه نجات از این وضعیت این است که درجه حرارت زمین تا ۵/ ۱درجه پایین بیاید و تا سال ۲۰۵۰ انتشار گازهای گلخانه‌ای به صفر برسد؛ هدفی که از نظر برخی مبارزه‌ای ناتمام و نابرابر با شرکت‌های نفتی، کشورهای فروشنده سوخت‌های فسیلی و دولت‌های وابسته به انرژی فسیلی است. محققان و دانشمندان فعال در این زمینه معتقدند هیچ راهی بهتر از اجبار برای گذار به سوی انرژی‌های تجدیدپذیر نیست. صحبت‌کردن از اوضاع محیط‌زیست، ناخودآگاه لحن ما را به ادبیات آخرالزمانی نزدیک می‌کند.
در کنفرانس مطالعات فرهنگی نفت در سال ۲۰۱۸ در دانشگاه گلاسکو، مانیتوری در کنار سالن اصلی کنفرانس نصب شده بود که با دوربین نصب‌شده در قطب شمال مرتبط بود. این مانیتور فیلمی از آب‌شدن یخ‌های قطبی نشان می‌داد. یخ‌های قطبی قطره‌قطره آب می‌شوند و آرام‌آرام وضعیت اقلیمی کره زمین را دگرگون می‌کنند، به‌طوری که در بنگلادش سیل روستاهای بسیاری را کاملا به زیر آب می‌برد یا موج گرمای هوا جزیره هاوایی را آتش می‌زند و خشکی بیش از حد، استرالیا را می‌سوزاند. با وجود این توضیحات، محققان مطالعات فرهنگ و انرژی چاره را در تغییر نگاه به سبک زندگی و عادت‌ها و روش‌ها و آداب و رسوم می‌دانند و یکی از مهم‌ترین فایل‌های مورد بررسی، ورزش و صنعت ورزش و اقتصاد ورزشی است؛ به این دلیل واضح که مسابقات ورزشی در سطح جهانی رد پای کربن قابل‌توجهی از خود به جا می‌گذارند.
وقتی قرار بر کاهش جدی استخراج، پالودن و ارسال و سوزاندن سوخت‌های فسیلی است، هزینه کردن کشورهایی که از تعهدهای جهانی سر باز می‌زنند چیزی نیست جز «سبزشویی ورزشی»؛ یعنی ورزش پوششی سبزگونه برای آلوده کردن بیشتر کره‌زمین و بالابرنده درجه حرارت زمین و آب‌کننده یخ‌های قطبی و آتش‌زننده جنگل‌ها و مراتع و انسان‌هاست. بهترین مثال این روزها در مورد سبزشویی، در مورد سرمایه‌گذاری‌های عربستان در زمینه‌های مختلف ورزشی است. عربستان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان سوخت‌های فسیلی و به تبع آن منتشرکننده گازهای گلخانه‌ای به طور ناگهانی به سرمایه‌گذار ورزش تبدیل می‌شود. «سبزشویی ورزشی» یکی از زیرشاخه‌های «ورزش‌شویی» به حساب می‌آید.
مجله یونیورسیتی آبزرور (University Observer)، در سال ۲۰۱۹ اعلام می‌کند «ورزش‌شویی» واژه جدیدی است که وارد لغت‌نامه آکسفورد شده و به معنای «تخصیص فریبنده، غیرصادقانه و فرصت‌طلبانه» در ورزش است؛ نوعی سرمایه‌گذاری که به پولشویی گسترده و در سطح کلان وابسته است. عربستان بیان کرده که دلیل این سرمایه‌گذاری، برنامه‌های این کشور برای تحقق اهداف ۲۰۳۰ و رسیدن به اقتصاد فرانفتی است. این درحالی است که عربستان مسیری جز فروش نفت ندارد و از این مسیر از تحریم‌های سازمان ملل در مورد انتشار گاز گلخانه‌ای و صدور سوخت‌های فسیلی فرار می‌کند. علاوه بر این مفسران معتقدند دلیل دیگری هم پشت این سرمایه‌گذاری عظیم وجود دارد؛ «حقیقت این است که عربستان‌سعودی سعی دارد چهره دیگری غیر از نفت، مذهب و افراطی‌گری و (قوانین ضد زن) این حقیقت که زنان اجازه رانندگی نداشتند از خود نشان دهد. در حالی که برخی نظر به فعالیت‌های ضد بشردوستانه عربستان دارند، برخی از مخالفان معتقدند که هیچ‌یک به اندازه تخریب محیط‌زیست مهم و قابل‌توجه نیست.»
در این مورد ارجاع به اقدامات محیط‌زیستی عربستان اصلا از دیدگاه دیدبان‌های محیط‌زیست قابل قبول نیست و همگی از «سبزشویی» گسترده عربستان حکایت دارد. این نکته هم اهمیت دارد که لابی‌گری‌های عربستان، قطر و امارات متحده‌عربی برای برگزاری مسابقات جام‌جهانی و تنیس و حتی برگزاری کنفرانس تغییرات اقلیمی هم نوعی سبزشویی گسترده به حساب می‌آید. در مقاله‌ای در گاردین حضور امارات متحده عربی در کنفرانس تغییرات اقلیمی اقدامی «خطرناک» به حساب آمد. به همین صورت گریم مک‌دونالد، استاد مطالعات فرهنگی انرژی در جلسه‌ای دانشگاهی در مورد حضور عربستان عنوان کرد: «چرخاندن چرخ اقتصاد ورزش با سرمایه فسیلی شبیه این است که مسابقات دو برگزار کنیم؛ اما به دوندگان ماسک اکسیژن برای تنفس بدهیم»؛ زیرا در آینده‌ای نزدیک فروش گسترده و سوزاندن گسترده سوخت فسیلی از سوی کشورهای نفت‌خیز اکسیژنی برای نفس کشیدن باقی نمی‌گذارد.
در مورد نقد سرمایه‌گذاری عربستان و دیگر کشورهای نفت‌خیز در حوزه ورزش باید بسیار محتاطانه برخورد کنیم تا لحن و گفتار ما نژادپرستانه و عرب‌ستیزانه نباشد. هرچند حضور نداشتن زنان، حذف ورزش زنان و اقدامات ضدبشر دوستانه عربستان هم در سرفصل بسیاری از مقالات در این‌باره دیده می‌شود. اما در مورد ورزش‌شویی، این نوع سرمایه‌گذاری «بزرگ‌ترین دشمن ورزش» به حساب می‌آید و متاسفانه حضور ستاره‌های ورزشی در این مسیر در حال تغییر دادن دیدگاه ما نسبت به این ورزش است.
نوشتن در مورد فوتبال و ورزش‌شویی کار آسانی نیست. تفسیر فضای فوتبال نوعی نقد جامعه‌شناختی است. محققان بسیاری رابطه جامعه و فوتبال را مورد بحث و بررسی قرار داده‌اند. معروف‌ترین آنها مرحوم حمیدرضا صدر، مفسر فوتبال است که اتفاقا دکترای سینما داشت. حمیدرضا صدر هم نقد فیلم می‌نوشت و هم فوتبال تفسیر می‌کرد. او در میان تمام تفاسیر زیبایی که در مورد فوتبال دارد، در مقدمه کتاب «نیمکت داغ» به نکته‌ای اشاره می‌کند که آوردن آن در این یادداشت خالی از لطف نیست. صدر به نفس فوتبال اشاره کرده و معتقد بود «احتمالا اولین چیزی که از تماشای فوتبال آموختیم، این بود که نتیجه بازی خوب همیشه مترادف با پیروزی نیست، اینکه بازی تماشایی همیشه خوشحالتان نمی‌کند، اینکه نتیجه بازی بد همیشه شکست نیست.
اینکه بهترها همیشه برنده نمی‌شوند. اینکه پیروزی و قهرمانی معیار روشنی برای جمع‌بندی ناکامی و توفیق و تبیین سقوط و پرواز است، ولی پرسش‌های پرشماری هم ما را نشانه رفته. پی راز و رمز نهفته در جابه‌جایی‌های به‌ظاهر ساده رفتیم. عقب و جلو رفتن‌ها، افزایش و کاهش تعداد بازیکنان در یک خط یا یک منطقه، در جلو و عقب میدان.» آرزو داشتم که حمیدرضا صدر در این روزگار در کنار ما بود و با او در مورد تغییرات اقلیمی در جهان و سرمایه‌گذاری شرکت‌های نفتی در فوتبال و «ورزش‌شویی» به گفت‌وگو می‌نشستیم.
نظر شما