به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، «نرخ مشارکت» و «جمعیت فعال» دو شاخصه کلیدی در بازار کار است. نرخ مشارکت، نشان‌دهنده درصدی از جمعیت در سن کار است که به صورت فعال در این بازار فعالیت می‌کنند. جمعیت فعال نیز به تمام افراد بیکار و شاغل اطلاق می‌شود.
گزارش مرکز آمار از بازار کار ایران در سال گذشته نشان می‌دهد که نرخ مشارکت در کل کشور افزایش یافته است. این مسئله هم برای مردان و هم برای زنان صادق است. با این حال، محاسبات انجام شده با استفاده از داده‌های این مرکز نشان می‌دهد که همچنان زنان سهم ناچیزی از جمعیت فعال دارند.
جمعیت فعال در بازار کار ایران
طبق تعاریف مرکز آمار، جمعیت فعال به افرادی اطلاق می‌شود که در سن اشتغال (۱۵ سال و بالاتر) قرار دارند و به صورت بیکار یا شاغل در بازار کار حضور دارند. بنابراین، صرف شاغل‌بودن ملاک نیست و حتی افراد بیکار نیز در جمعیت فعال حساب می‌شوند. البته باید توجه داشت که «بیکار» از نظر مرکز آمار ویژگی‌های به خصوصی دارد. به بیان دقیق‌تر، بیکار به شخصی اطلاق می‌شود که شغل ندارد اما یا به دنبال کار می‌گردد و یا اگر کاری برای او پیدا شود تمایل به کار کردن دارد. بنابراین، بیکاری که امیدی به یافتن شغل ندارد اصلا در جمعیت فعال به حساب نمی‌آید.
طبق داده‌های مرکز آمار، در سال گذشته به طور کلی ۶۴ میلیون و ۵۵۱ هزار و ۸۵۲ نفر در سن اشتغال، یعنی ۱۵ سال یا بالاتر، قرار داشته‌اند. با این حال، تنها ۲۶ میلیون و ۶۳۸ هزار و ۳۰۱ نفر از آن‌ها به صورت فعال در بازار کار مشارکت داشتند و باقی آن‌ها یا تمایلی به کار کردن نداشتند و یا نسبت به یافتن شغل ناامید بوده‌اند. بر این اساس، نرخ مشارکت در سال گذشته ۴۱.۳ درصد برآورد شده است. این نرخ برای زنان و مردان متفاوت است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در سال قبل، نرخ مشارکت مردان ۶۸.۴ درصد و نرخ مشارکت زنان تنها ۱۴.۲ درصد بوده است. با این که هر دو نرخ نسبت به سال ۱۴۰۱ افزایش یافته است اما همچنان نرخ مشارکت زنان در سطح پایینی قرار دارد. معنای این اعداد این است که از هر ۱۰۰ مرد و ۱۰۰ زن در سن کار، ۶۸ مرد و تنها ۱۴ زن در بازار کار فعالیت دارد.
سهم ۱۷ درصدی زنان از جمعیت فعال
همانطور که پیش‌تر به آن اشاره شد، در سال گذشته تقریبا ۲۶ میلیون و ۶۳۸ هزار نفر در جمعیت فعال قرار داشتند. از این تعداد، ۲۲ میلیون و ۴۱ هزار و ۵۲۷ نفر مرد و تنها ۴ میلیون و ۵۹۶ هزار و ۷۷۳ نفر زن بوده‌اند. به عبارت دیگر، سهم زنان از جمعیت فعال ۱۷.۳ درصد و سهم مردان ۸۲.۷ درصد است.
این دو نسبت می‌تواند نشان دهد که اگر چه وضعیت شاخص‌های بازار کار برای زنان رو به بهبود است اما هنوز به سطح مطلوبی نرسیده و زنان حتی یک چهارم جمعیت فعال را هم تشکیل نداده‌اند. البته با استفاده از این آمار نمی‌توان متوجه شد که علت مشارکت پایین زنان، عدم تمایل خودشان به کار کردن است و یا ناامیدی آن‌ها از بازار کار.
نظر شما