به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، بدون شک منابع انسانی یکی از مهم‌ترین عوامل در تحول و توسعه جوامع بشری محسوب می‌شود. هر اندازه توانمندسازی نیـروی انسانی در طـول دوران تحصیل افزایش یابد، اشتغال و اثربخشی مؤثر نیـروی کار نیز افزایش چشمگیری خواهد داشت. بـر همیـن اسـاس مباحث مربــوط بــه کیفیـت و توانمندی نیـروی انسانی همــواره از مهم‌ترین دغدغه‌های فکری افراد جامعه و دولت‌های آنها بوده است.
درحال‌حاضر و با توجه بــه فضای کسب و کار، تحولات آموزش عالی و رشد و توسعه کمی مؤسسات دانشگاهی در چنـد دهه اخیر شاهد وجود چالش‌های متعددی در زمینــه اشتغال نیروی کار دانش آموخته هستیم. از یک سو نـرخ بالای بیکاری در سال‌های اخیر، افزایش نیروهای دانشگاهی بیکار را در برداشته و از سوی دیگـر معضـلات اجتماعی و اقتصادی دیگری را نیـز بـرای جامعـه بـه دنبـال داشـته اسـت. خط مشی‌ها و رویکردهـای حاکـم بــر نظام آمــوزش عالی کشور و ضرورت توجه بیشتر مسلما بــه نیازهای بازار کار و توانمندی‌های شغلی دانش آموختگان نقــش مهمی در این موضوع خواهد داشت.
سهم فارغ التحصیلان دانشگاهی از جمعیت بیکار جامعه
اخیرا نیز محمود کریمی بیرانوند معاون اشتغال وزیر کار از وجود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بیکار در کشور بر اساس اعلام مرکز آمار ایران خبر داده و گفت: ۴۰ درصد از این تعداد جمعیت بیکار را جوانان و فارغ التحصیلان دانشگاهی تشکیل می‌دهند.
بــر همین اساس پایـش وضعیت اشتغال دانش آموختگان یکی از مهم‌ترین نیازهایی اسـت کـه در برنامه‌ریزی‌های علمـی، اقتصادی، اجتماعـی و توسـعه پایـدار کشـور حائـز اهمیت اسـت و بـه جـرات می‌تـوان گفـت برنامه‌های آتـی بـدون توجـه بـه نیازهـای اقتصـادی و تقاضاهــای اجتماعــی نمی‌توانــد بهره‌وری مناســبی در کشــور ایجــاد کنــد. بــر همیــن اساس دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز آمــوزش عالی کشور، بــه عنوان متولیان اصلی آموزش عالی از سال ۱۳۹۷ در طرح پایش اشتغال دانش آموختگان فعال شده‌اند تــا بتواننـد بـا جمـع آوری اطلاعـات، تصمیم‌گیری‌هـای درسـتی انجـام دهنـد و براساس آن هم اطلاعات مفید و سودمندی از بازار کسب‌وکار به‌دست آورند و هم اینکه علاوه بر بهبود برنامه‌ها، با مشاوره‌های شغلی، دانشجویان را به سوی بازار کار مناسب هدایت کنند.
قبل از اینکه وضعیت رشته‌های دارای بیشترین بازار کار را بررسی کنیم ابتدا باید آماری از رشته‌ها و میزان تقاضا برای ورود به این رشته‌ها را بررسی کنیم. پیش از انقلاب ۸۰ درصد جمعیت دانشجویی در تهران و ۲۰ درصد کل کشور بوده است. در حالی که امروزه ۲۰ درصد جمعیت دانشجویی در تهران و ۸۰ درصد در کل کشور است. درحال‌حاضر رشد جمعیت دانشجویی در آموزش عالی نسبت به دهه پایانی عمر رژیم گذشته ۵۰ برابر شده و سهم زنان در این رشد چشمگیر آموزش عالی ۵۶ برابر است. به نحوی که جمعیت زنان دانشجو پیش از انقلاب ۱۹ هزار نفر بوده و امروز این رقم به یک میلیون و ۶۲ هزار نفر رسیده است.
در آموزش عالی در مجموع، بیش از ۵ هزار رشته تحصیلی و ۸ هزار رشته-مقطع داریم و تنوع بیشتر در رشته‌های مهارتی است.در این میان دانشگاه علمی کاربردی یکی از پُر رشته‌ترین دانشگاه‌ها است، همچنین دانشگاه آزاد به دلیل جامع بودن، رشته‌های زیادی دارد. کمترین تنوع مربوط به دانشگاه فرهنگیان است و به این دلیل است که رشته‌های دانشگاه فرهنگیان تابعی از آموزش و پرورش و کتاب‌های درسی آموزش و پرورش هستند.
اشتغال دانش آموختگان در برخی رشته‌های منتخب بـه تفکیک مقطع تحصیلی
بـر اســاس نتایــج طــرح پایــش بیشــترین میــزان اشــتغال مربــوط بــه رشته‌های فنــی و مهندســی، علــوم انســانی و علــوم پایــه و بیشــترین میــزان بیــکاری مربــوط بــه رشــته‌های هنــر اسـت. همچنیـن رشـته هایی ماننـد مهندسـی کامپیوتـر، بـرق و حسـابداری در مقطـع کارشناسـی، مهندسی مکانیـک، حسـابداری و مهندسـی بـرق در مقطـع کارشناسـی ارشـد و مهندسـی عمـران، کامپیوتـر و مـواد در مقطـع دکتـری بالاتریـن میـزان اشـتغال را بـه خـود اختصـاص داده‌اند.
یشــترین درصــد اشــتغال بــه ترتیــب مربــوط بــه مناطــق یــک و نــه و چهــار و...اسـت. بیشـترین درصـد اشـتغال مربـوط بـه منطقـه یـک و دانشـگاه‌های تهـران و البـرز اسـت. یکــی از مناطقــی کــه رشــد قابل ملاحظــه‌ای را بــر اســاس میــزان اشــتغال در سال‌های اخیــر و بــر اسـاس آمـار بیـکاری مرکـز آمـار داشـته اسـت، منطقـه پنـج است.
بر اسـاس اطلاعـات دانشـگاه هـا، اشــتغال دانشــگاه‌های منطقــه پنــج دانشــگاه‌های ایلام، کردســتان، کرمانشــاه و لرســتان رشــد قابل ملاحظــه‌ای داشــتند کــه بررســی علــل و عوامــل افزایش اشتغال دانش آموختگان دانشگاه‌های ایــن منطقــه می‌توانــد بــرای دیگــر دانشــگاه‌های کشــور مفیــد و قابــل الگوبــرداری باشـد.
نظر شما