تخصیص ۱۱ میلیارد دلار از ابتدای امسال/ بازگشت ۶۵ میلیارد دلار ارز صادراتی در سال ۱۴۰۱

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد محمدرضا فرزین در جلسه علنی روز سه‌شنبه مجلس شورای اسلامی درباره گزارش کمیسیون صنایع و معادن در مورد آسیب شناسی ساز و کار تأمین و تخصیص نیازهای ارزی در حوزه واردات مواداولیه و تجهیزات مورد نیاز واحدهای صنعتی تولیدی به کشور گفت: با توجه به وعده‌هایی که در جلسه گذشته به نمایندگان داد شده بود، در بانک مرکزی اقدامات عملی صورت گرفت.

رئیس کل بانک مرکزی یکی از این اقدامات را ممنوعیت فروش ارز در صرافی ها دانست و گفت: فروش ارز منوط به ایجاد حساب ارزی در بانکها شده است تا افراد پس از افتتاح حساب و ثبت درخواست، ارز به حسابشان واریز شود.

وی در پاسخ به ابهاماتی که در خصوص تامین ارز اظهار داشت: از ابتدای فروردین تا ۱۷ اردیبهشت امسال مجموع ارز اختصاص یافته ۱۱ میلیارد و ۸۴۰ میلیون دلار بوده است در حالی که در مدت مشابه سال گذشته ۱۰ میلیارد و ۷۳۴ میلیون دلار ارز تخصیص یافته بود.

فرزین در عین حال وجود مشکل تامین ارز را تایید کرد و گفت: با توجه به اقداماتی که از طریق صرافی و بانک‌ها صورت گرفته، این موضوع کمی با تأخیر صورت می‌گیرد؛ بنابراین از ۱۱ میلیارد و ۸۴۰ میلیون دلار ارز پیش‌بینی شده ۶ میلیارد و ۷۳۸ میلیون دلار تاکنون تأمین شده است، در حالی که طی همین مدت در سال گذشته ۵ میلیارد دلار تأمین شده بود.

رئیس کل بانک مرکزی یادآور شد: نباید فراموش کرد در سال‌های گذشته رقم کل ارز تخصیص یافته ۱۰ میلیارد بوده و در مقایسه‌ طولانی‌تر می‌توان گفت تاکنون ما ۲۰ میلیارد دلار ارز تخصیص داده‌ایم که به معنی افزایش چند برابری است.

وی به تشکیل کمیسیون تخصیص و تأمین ارز در بانک مرکزی اشاره کرد و گفت: در این کمیسیون منابع ارزی سال جدید را مورد بررسی قرار دادیم و بر این اساس سهمیه برای دستگاه ها و ثبت‌ سفارشات آنها مشخص و از وزارتخانه های صمت، بهداشت، جهادکشاورزی و ... درخواست شد به میزان ارزی که برایشان تخصیص یافته، ثبت سفارش کنند.

فرزین تاکید کرد: بانک مرکزی تلاش می کند تا به صورت فصلی تعهدات خود را عملیاتی کند.

برخی شرکت ها بدون نیاز ارزی ثبت سفارش می کردند

رئیس کل بانک مرکزی درباره موضوع مسدودسازی ریالی تولیدکنندگان توضیح داد: این کار به این علت انجام شد که افرادی با ایجاد حساب‌ها و شرکت‌های مختلف بدون نیاز ارزی ثبت‌ سفارش می‌کردند؛ بر این اساس اعلام شد که ۵ درصد ریالی درخواست خود را به حساب واریز کنند تا واقعی بودن نیاز آنها مشخص شود وگرنه اکنون شاهد افزایش درخواست‌های بیشتری بودیم.

فرزین درباره اینکه گفته شده بانک مرکزی به دنبال اعمال فشار بیشتر به صادرکنندگان است نیز گفت: کمیته بررسی تخلفات پولی و ارزی تشکیل شده تا سه تخلف صادرکنندگان را بررسی کند؛ ابتدا صادرکننده‌ای که ارز خود را نیاورده، معاملات غیرشفافی که در حوزه نیمایی صورت می‌گیرد و تخلف سوم مشمول افرادی می‌شود که ارز مورد نیاز خود را از بازار غیررسمی انجام می‌دهند.

وی تامین نیاز ارزی از بازار غیررسمی را مصداق قاچاق دانست و گفت: شرکت‌هایی که این کار را انجام می‌دهند، مشمول قانون پولشویی خواهند شد.

رئیس کل بانک مرکزی در این راستا ادامه داد: اگر این تخلفات ثابت شود، حساب ریالی و ارزی آنها مورد بررسی قرار گرفته و نسبت به آنها تصمیم‌گیری می‌شود و قوه قضائیه نیز برای جلوگیری از تخلفات بیشتر با بانک مرکزی همراهی می‌کند.

تخصیص و تامین ارز رو به افزایش است

فرزین در رابطه با اظهارات عده‌ای از نمایندگان نسبت به عدم تخصیص ارز گفت: در گزارش‌هایی که ارائه شد، به وضوح مشهود است ارز تخصیص یافته و تأمین شده در مقایسه با سال گذشته افزایش داشته است و بخصوص درباره کالاهای اساسی و دارو این روند وجود دارد.

رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: برای مثال تعهد ماهانه در حوزه دارو ۳۰۰ میلیون دلار بوده که تا ۱۷ اردیبهشت ماه امسال ۴۷۰ میلیون دلار تخصیص یافته است هرچند بین تأمین و تخصیص فاصله‌ای وجود دارد که به دلیل وجود تراستی‌ها است و حل خواهد شد.

وی در واکنش به نمایندگانی که معتقد بودند که بانک مرکزی باید پاسخگوی همه مشکلات ارزی کشور باشد، گفت: نمایندگان که درصدد پاسخگویی ارزی از بانک مرکزی هستند باید پاسخ دهند آیا همه اختیارات دست این مجموعه است؟ باید کمک کنیم اختیارات لازم را داشته باشیم زیرا نمی‌توانیم پاسخگوی مواردی باشیم که در اختیار ما نیست.

فرزین درباره اینکه گفته شده بانک مرکزی ارز تخصیص نمی دهد، گفت: سال گذشته ۱۰ میلیارد دلار بیش از ارقام سال قبل ارز تخصیص یافته و این رقم نسبت به دو سال قبل ۲۱ میلیارد دلار بیشتر بوده است؛ نباید فراموش کرد نرخ تشکیل سرمایه بعد از دو سال مثبت شده و بخصوص در حوزه ماشین آلات که نشان‌دهنده تأمین و تخصیص منابع ارزی است.

بازگشت ۶۵ میلیارد دلار ارز صادراتی به کشور در سال ۱۴۰۱

وی درباره اینکه چرا برخی از صنایع ارز صادراتی خود را باز نمی‌گردانند، اظهار کرد: در این راستا کمیته‌ای تشکیل شده تا تخلفات مورد رسیدگی قرار گیرد اما نباید فراموش کرد بسیاری از صنایع در این راستا اقدام می‌کنند چرا که ۶۵ میلیارد دلار در سال گذشته ارز تأمین و تخصیص یافته که نشان‌دهنده بازگشت این منابع است، هرچند سهم اعظم در این حوزه مربوط به پتروشیمی‌ها و فولاد بوده اما تخلفاتی هم وجود دارد که به آنها رسیدگی می‌شود.

رئیس کل بانک مرکزی در رابطه با سوالات تعدادی از نمایندگان مبنی بر اینکه چرا واحدهای تولیدی باید ملزم باشند ارز خود را به بانک مرکزی بفروشند، گفت: از مجموعه‌های تولیدی باید سوال کرد کدام یک از نیازهای ارزی خود را از بازار قاچاق و آزاد تأمین می‌کنند که بخواهند آن را در بازار آزاد بفروشند؛ به عنوان مثال نرخ دستمزد و بهای گاز و برق مصرفی آنها متناسب با بازار آزاد است که بخواهند ارز خود را در بازار آزاد و نرخ بالاتر بفروشند؟

وی افزود: مرکز مبادله با همین هدف تشکیل شده است؛ باید یادآور شد علائمی که از بازار آزاد به بازار دلار داده می‌شود سبب برخی از مشکلات شده که ما نیز به دنبال کوچک‌سازی این حوزه بوده و نسبت به آن اشراف اطلاعاتی داریم. باید تأکید کرد نرخ بازار قاچاق مورد تأیید ما نیست و باید کاهش یابد.

فرزین در رابطه با مسئله مطرح شده مبنی بر پشت خط فروشی ارز تصریح کرد: مواردی گزارش شده که افراد و شرکت‌ها در پشت خط اقدام به خرید ارز می‌کنند، لذا با توجه به سیاست جدید بانک مرکزی واسطه‌ها حذف شده و با عنایت به اشراف اطلاعاتی تخصیص لازم صورت می‌گیرد تا سوء استفاده‌ها از بین برود.

دلارزدایی یکی از سیاست های مهم بانک مرکزی است

رئیس کل بانک مرکزی اظهار کرد: باید یادآور شد دلارزدایی یکی از سیاست‌های مهم بوده که نسبت به آن حساس هستیم لذا اجلاس ACU با حضور ۹ کشور عضو و همچنین دعوت از روسای بانک مرکزی چند کشور منطقه و حوزه آسیاپاسیفیک به زودی برگزار خواهد شد که به تحقق این امر کمک می‌کند؛ در واقع ۳ محور معامله پایاپای و نه با دلار، ایجاد پیمان پولی دوجانبه که با چند کشور در حال نهایی شدن است و پیمان پولی چندجانبه، سه محور اصلی اجلاس بین‌المللی یاد شده است که به تحقق دلارزدایی کمک می‌کند.

وی با اشاره به اینکه متأسفانه برخی در فضای مجازی به گونه‌ای در رابطه با تورم صحبت می‌کنند که قرار است این روند افزایش یابد، گفت: اعداد و ارقام این موضوع را تأیید نمی‌کنند زیرا منابع ارزی و کنترل نقدینگی وضعیت خوبی دارد. باید یادآور شد تورم TPI به ۱.۹ درصد کاهش یافته و با این وضعیت نرخ تورم نیز کاهش خواهد یافت و در این راستا از سیاست‌های پولی، مالی و ارزی استفاده خواهیم کرد خصوصاً اگر مدیریت ارز به شدت اجرایی شود نرخ تورم کاهش خوبی خواهد یافت.

فرزین با بیان اینکه بسته‌هایی برای مهار تورم و تحقق نرخ رشد و مدیریت نرخ ارز از سوی دولت تدوین شده است، خاطر نشان کرد: در هر دو بسته تلاش خواهیم کرد به گونه‌ای حرکت کنیم که تورم مهار شده و رشد تولید آسیب نبیند؛ این موضوع بسیار سخت است اما دولت مصمم است تا وعده‌های خود را در این حوزه محقق کرده و فرمایشات رهبر انقلاب را اجرایی کند.