گروه صنعت و بازرگانی پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد رحیم یعقوب زاده کارشناس اقتصاد گردشگری در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص بی توجهی متولیان امر به درآمد زایی وتوسعه اقتصادی از طریق گردشگری گفت: با اینکه ایران در جذب گردشگر خارجی می تواند یکی از کشورهای سرآمد دنیا باشد، یعنی به مراتب رتبه ای بهتر از وضعیت فعلی داشته باشد اما بنا به دلایل و مولفه های زیادی در این حوزه موفق نبوده است.
وی در این خصوص خاطر نشان کرد: واقعیت این است که ما نه تنها در مورد صنعت گردشگری، بلکه در خصوص برخی صنایع نزدیک و مرتبط نیز مثل میراث فرهنگی، صادارت صنایع دستی و حتی در ارتباط با جذب سرمایه گذاری در حوزه های گردشگری و صنایع دستی عملکرد موفقی نداشته ایم.
وی در این باره معتقد است: با اینکه گردشگری به واسطه شیوع ویروس کرونا در سطح جهانی دو سه سالی کاهش یافت اما در سال ۲۰۱۹ گردشگری در دنیا رشد شتابانی داشت در ایران بنا بر آمارهای منتشرشده که البته چندان نیز قابل اعتماد نیست حدود ۵.۵ میلیون گردشگر خارجی داشتیم، اما بعد از فروکش کردن التهاب بیماری کرونا بسیاری از کشورها در زمینه جذب گردشگران خارجی بعد از یکی دو سال خود را به سرعت بازیابی و احیا کردند در حالی که ایران در این حوزه گام قابل اتکایی برنداشت.
رحیم یعقوب زاده کارشناس اقتصاد گردشگری معتقد است: بخشی از ناکارآمدی جذب گردشگران در ایران را باید به ناکارآمدی مدیریتی ربط داد، یعنی به نظر می رسد اساسا توسعه گردشگری اولویت مهمی برای مسوولین و متولیان نیست، با اینکه به نسبت ده سال گذشته در حمایت شعارگونه از توسعه گردشگری کم نگذاشته اند ما در عمل کمترین دستاوردی نداشته اند به طوری که می توان گفت در خوشبینانه ترین حالت در سال ۲۰۲۱ حدود ۱ میلیون گردشگر خارجی داشته ایم در ۲۰۲۲ به ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر رسیده است.
وی تاکید نمود: لازم به ذکر استزپس باید به آمارهای جهانی استناد کرد. به عنوان مثال ترکیه درسال ۲۰۲۲ ۴۴ میلیون گردشگر خارجی داشته است، یعنی این کشور بعد از کرونا توانست به سرعت بحث گردشگری را احیا کند، به این خاطر که متولیان امر گردشگری در ترکیه در حرف و عمل معتقدند گردشگری در اقتصاد کشور سهم و نقش موثری دارد.
وی در این باره تصریح نمود: در سال ۲۰۲۲ حدودا سهم گردشگری در تولید ناخالص جهان رقمی بیش از ۱۰ درصد بوده است اما اگر همین وضعیت را درمورد سهم گردشگری ایران و تولید ناخالص داخلی کشور بررسی می کنیم متوجه می شویم سهم ما در سال گذشته حدود ۴.۵ درصد بوده، یعنی کمتر از نصف میانگین سهم گردشگری در تولید ناخالص داخلی، پس در این زمینه کمترین موفقیتی نداشته ایم.
رحیم یعقوب زاده در خصوص کاهش میزان اشتغال در صنعت گردشگری در ایران گفت: در بحث اشتغال نیز مثل سهم گردشگری در تولید ناخالص داخلی افت داشته ایم به طوری که در اشتغالزایی از ۱ میلیون و ۹۵۰ هزار نفر امروز تعداد شاغلین مستقیم و غیر مستقیم این صنعت به رقم ۱ میلیون و ۴۵۰ هزار نفر رسیده است، به این معنا که ما نه تنها بعد از اینکه دنیا یک سال وضعیت عادی یافته نتوانسته ایم به رقم های پیشین خود برسیم بلکه فاصله ما با کشورهای دیگر به ویژه کشورهای اطراف مثل ترکیه، امارت متحده عربی و حتی عربستان سعودی بیشتر شده است چرا که کشوری مثل عربستان سعودی با رشد شتابان اقتصادی سرسام آوری که دارد و ادامه دارد به گردشگری بسیار توجه کرده است.
کارشناس اقتصاد گردشگری در خصوص اثرات روابط سیاسی روی توسعه گردشگری نیز گفت: مسائل سیاسی و روابط خارجی در جذب گردشگر خارجی بسیار تاثیر گذار است، یعنی اگر بهترین و متنوع ترین جاذبه های طبیعی دنیا را داشته باشید اما در تعامل با کشورهای دیگر چالش هایی داشته باشید امکان جذب گردشگر خارجی بسیارکاهش می یابد. از سوی دیگر ایران حتی در جذب گردشگر کشورهای دوست و کشورهایی که با آنها همکاری راهبردی دارد مثل روسیه و چین نیز موفق نبوده است، حتی در جذب گردشگران کشورهای عربی منطقه مثل کویت، امارات، عمان و اردن نیز بسیار ناتوان بوده ایم به طوری که می توان گفت دراین حوزه وضعیت بسیار اسفناک است.
رحیم یعقوب زاده خاطر نشان کرد: در حالی که ترکیه تعداد گردشگران روسیه را از کشور خود به ۵ میلیون می رساند ولی ما علی رغم ارتباطات مطلوبی که با روس ها داشته ایم نتوانستیم تعداد گردشگران روس را به ۱۰۰ هزار نفر برسانیم.
وی در ادامه در خصوص تاثیری که توسعه اقتصاد روی مبحث گردشگری و جذب گردشگر خارجی می گذارد نیز گفت: هر چه قدر اقتصاد یک کشور بزرگ باشد و تولید ناخالص داخلی بیشتری داشته باشد با مراودات اقتصادی گسترده تر و تبادلات مالی بیشتر با سایر کشورهای دنیا، این مراودات روی جذب گردشگر خارجی تاثیر گذار است چرا که گردشگری تابع کل اقتصاد کشور است.
وی در این باره توضیح داد: یعنی در یک اقتصاد ضعیف گردشگری رشد نمی کند چون گردشگری صرفا یک صنعت است و با حوزه های دیگری مرتبط است. وقتی قراراست گردشگر خارجی جذب کنیم باید هتل و خدمات خوب و قیمت های با ثبات و مطلوبی ارائه کنیم، با اینکه برخی ادعا می کنند ایران کشور ارزانی برای توریست هاست اما بالواقع با آمارها بازی می کنند و اینگونه نیست، چرا که استفاده از خدمات گردشگری برای توریست خارجی ۱۰ تا ۲۵ برابر بیشتر از نرخی است که یک ایرانی در داخل کشور می پردازد، به عنوان مثال اگریک ایرانی از موزه کاخ گلستان با بلیط ۲۰ هزار تومانی بازدید کند اما از گردشگر خارجی به ریال حدود ۴۰۰ هزار تومان می پردازد، پس چون به نسبت ارزش پول خارجی، ریال ایران بی ارزش شده به این معنا نیست که هزینه های توریست ها پایین است.
رحیم یعقوب زاده توضیح داد: به عنوان مثال اگر یک ایرانی برای هتل ۵ ستاره شبی ۹میلیون تومان می پردازد به توریست خارجی گفته می شود که باید برای شما شبی ۲۵ میلیون تومان تمام می شود، بنابراین ضمن اینکه در این زمینه نتوانستیم یک سیاست یکسان داشته باشیم تفاوت قیمت هم بسیار بالاست.
وی در خصوص کاهش درآمدهای ارزی به واسطه بی توجهی به توسعه صنعت گردشگری گفت: وقتی تعداد گردشگر در ایران کم است به تبع آن درآمد ارزی کم است ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر گردشگر خارجی در خوشبینانه ترین حالت نفری ۱۰۰۰ دلار ارز آوری دارند یعنی در حدود ۴میلیارد دلارکه البته بخشی از این تعداد گردشگران از دوسه کشور عراق و اذربایجان وارد ایران می شوند یعنی در زمره گردشگران آمریکا، اروپای شمالی، ژاپن و چین نیستند که خوب خرج کنند که به نوعی بگوییم میانگین هزینه های آنها در ایران ۱۵۰۰ دلار درآمد کسب می کند بنابراین رقم حدودا ۶۰۰ دلار است؛ پس سهم گردشگری در اقتصاد کشور بسیار پایین است و نه در تعداد گردشگران و درآمد حاصله از ورود گردشگران خارجی نتوانسته ایم موفقیت قابل توجهی داشته باشیم.
نظر شما