گروه صنعت وبازرگانی پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، چندی پیش رئیس مجلس اعلام کرد قرار است «سندیکای صادرکنندگان خوشنام» تشکیل شود. سندیکایی که طبق گفته محمدرضا پور ابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، هدف آن تسهیل در بازگشت ارزهای حاصل از صادرات است. آن‌طور که از خبرها پیداست، این پیشنهاد مجلس با استقبال دولت هم روبرو شده است. بنابراین می‌توان گفت دولت و مجلس قصد دارند تشکلی ایجاد کنند.
چندی بعد از انتشار این خبر محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات به فارس گفت که مجلس با اعلام طرح تشکیل سندیکای صادرکنندگان خوشنام به‌دنبال آن است که مسیر ویژه‌ای را برای خدمات‌رسانی و بازگشت ارز صادراتی صادرکنندگان خوشنام که دارای بدهی مالیاتی یا بیمه‌ای نبوده و ۱۰۰ درصد ارز حاصل از صادرات خود را به کشور برگردانده‌اند، فراهم کند و این به معنای تشکیل یک سندیکای دولتی نیست.
او اضافه می‌کند: در آخرین جلسه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی نیز موضوع تسهیلات برای صادرکنندگان متعهد مطرح شد که پیرو آن، نشست‌هایی نیز در مجلس با حضور رئیس اتاق بازرگانی ایران برگزار شده و ماحصل آن، تسهیل فرآیندهای پیش روی صادرکنندگان است.
به اعتقاد لاهوتی هدف وزارت صمت و مجلس از ایجاد سندیکای صادرکنندگان خوشنام، تشکیل یک تشکل جدید نیست، بلکه هدف نهایی، ایجاد کانالی برای شناسایی صادرکنندگان متعهدی است که در بازه زمانی فعالیت خود، بدهی بانکی، مالیاتی و بیمه‌ای و نیز ارزی نداشته و سابقه خوبی را از عملکرد خود به جا گذاشته‌اند.
اگرچه لاهوتی تشکیل یک تشکیلات جدید را رد می‌کند اما هنوز اظهارات او از سوی هیچ کس در مجلس و دولت تایید نشده است و ابهاماتی در زمینه تشکیل کنسرسیوم صادرکنندگان خوشنام وجود دارد.
رای نیاوردن عامل ساخت تشکل در بخش خصوصی
اما آیا راه دیگری برای شناسایی صادرکنندگان خوشنام و ارائه خدمات به آنها نیست. در دنیا از چه مدل‌هایی برای این منظور استفاده می‌شود. مجید رضا حریری رئیس اتاق مشترک ایران و چین در گفتگو با رادار اقتصاد عنوان می‌کند: من نمی‌دانم که وقتی ما برای هر کاری تشکل داریم؛ به اندازه تعداد تشکل‌ها کار هم می‌کنیم؟ این‌قدر که سازمان سیاستگزار داریم آیا سیاستگزاری صحیح انجام می‌دهیم؟
او اضافه می‌کند: ما مدام در حال ساختن شورا، نهاد، سازمان و تشکل چه در بخش خصوصی و چه دولتی هستیم.
حریری درباره دلیل تشکل‌سازی‌ها می‌گوید: آن بخشی از تشکل‌ها که در بخش خصوصی تشکیل می‌شود، به این دلیل است که فرض کنید بنده در یک اتحادیه‌ای بوده‌ام، بعد رای نمی‌آورم و یک اتحادیه موازی درست می‌کنم. یا در یک تشکلی بوده‌ام و اهالی آن تشکل به این نتیجه رسیدند که من به درد آن کار نمی‌خورم و شخص دیگری را به جای من گذاشته‌اند من با رفقای خودم چیز دیگری درست می‌کنم و جلوی تشکل یا آن نهاد می‌ایستم.
تصمیمی رانت‌زا
رئیس اتاق مشترک ایران و چین عنوان می‌کند: من می‌خواهم بدانم ترازوی خوشنامی و بدنامی دست کیست. چون این ترازو می‌تواند رانت بین افراد توزیع کند.
او اضافه می‌کند: اول از اینکه چه کسی صلاحیت دارد که خوشنامی را تعیین کند؟ خوشنامی و بدنامی حاصل یکسری فعالیت مستمر افراد است. کسی یک شبه خوشنام نمی‌شود و یک شبه هم بدنام نمی‌شود. خوشنامی یا بدنامی در بازارهای بین‌المللی بر اساس کارنامه افراد است نه بر اساس اینکه یک شرکت تعیین کند.
حریری یادآور می‌شود: ما از این تشکل‌ها در ایران کم نداریم. یک تشکل در اتاق داریم از کنسرسیوم صادرکنندگان خوشنام هم جالب‌تر است و آن تشکل دارندگان نشان استاندارد است. یعنی فرد ممکن است امروز کالایش استاندارد باشد و فردا نباشد. معلوم نیست عضویتش در آن تشکل چه می‌شود. کنسرسیوم صادرکنندگان خوشنام هم مشابه همان تشکل است.
او بیان می‌کند: سندیکای صادرکنندگان خوشنام، کنفدراسیون صادرات، کمیسیون صادرکنندگان و انجمن‌های صادرکنندگان در رسته‌های مختلف وجود دارد. ما حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ تا از این تشکل‌ها داریم.
رئیس اتاق مشترک ایران و چین یادآور می‌شود: ما یک صادرات غیر نفتی داریم که ۷۰ درصد آن متعلق به محصولات پتروشیمی، میعانات گاز و مواد خام معدنی است. اینها را اگر از داخل صادرات غیر نفتی حذف کنید، یعنی ۷۰ درصد از یک چیزی که در بهترین حالت حجم آن ۴۰ میلیارد دلار بوده است، حذف خواهد شد و ۲۰۰ تشکل سر ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار باقیمانده چانه می‌زنند و این میزان صادرات را نمایندگی می‌کنند.
او ادامه می‌دهد: یک ضرب المثل در فارسی راجع به تعداد آفتابه و لگن و شام و ناهار داریم، این تشکل‌سازی‌ها دقیقا مصداق همان است.
حریری می‌گوید: مثل اینکه در کشورمان آنچه حسرتش را داریم، برایش تشکل و نهاد درست می‌کنیم و شعارش را می‌دهیم. چقدر شعار شفافیت در مملکت داده می‌شود. چقدر شعار مبارزه با فساد داده می‌شود. چقدر شعار جهش تولید، اقتصاد مقاومتی، قهرمان تولید و قهرمان صادرات داده می‌شود. اینها بازی‌هایی است که در پشتش یک رانتی هم تعریف شده است.
بابک زنجانی قهرمان صادرات بود
رئیس اتاق مشترک ایران و چین یادآور می‌شود: یکسری مراسم به‌عنوان قهرمان صادرات برگزار می‌شود. یکی از همین نهادها افراد را به‌عنوان قهرمان معرفی می‌کرد. یکی از قهرمانان صادرات در همان سال‌ها بابک زنجانی بود. مه آفرید خسروی هم از این نشان‌ها و لوح‌ها تا دلتان بخواهد داشت. باید مراقبت کرد.
او درباره اینکه چگونه می‌توان از نهاد و تشکل سازی جلوگیری کرد، می‌گوید: قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار توضیح داده بود که باید اتاق بازرگانی «تشکل» تشکیل بدهد و یک مهلتی هم گذاشته بود که تشکل‌های موازی همه بیایند و زیر نظر اتاق منظم شوند.
حریری اضافه می‌کند: این قانون، یک قانونی بود که فقط نوشته شد اما کسی اجرایش نکرد. بخش‌هایی که مربوط به دولت است که قوه مجریه اصلا به آن نگاه نمی‌کند و بخش‌هایی که مربوط به اتاق است، از همان بحث‌های آفتابه و لگنی است. مثل شورای گفتگو و سازمان‌هایی از این دست که در اتاق درست کردند و مثلا تشکیلاتی برای مطالعات آب و کشاورزی ایجاد کردند که فقط هزینه‌زا بود و خروجی آن صفر بود.
او می‌گوید: هفت یا هشت سال پیش شورای گفتگو را راه‌اندازی کردند. یکی بگوید شورای گفتگو برای مردم چه کرد. برای بخش خصوصی چه کرد. چرا اسمش شورای گفتگوی بخش خصوصی و دولت است. چه گفتگویی شکل گرفت و حاصل این گفتگو برای بخش خصوصی و دولت چه بود؟
رئیس اتاق مشترک ایران و چین اضافه می‌کند: در مقابل سالانه چیزی حدود دو تا سه میلیارد تومان از بودجه اتاق بازرگانی ایران مصروف هفت تا هشت جلسه این شورا در سال می‌شود که آقایان دور هم جمع می‌شوند و گفتگوی بی‌حاصل می‌کنند.
او عنوان می‌کند: در همان قانون بهبود که این چیزهای تشریفاتی اجرا شد؛ موادی که به درد مردم می‌خورد و موادی که به در اقتصاد می‌خورد، هیچ گاه اجرایی نشد. یکی از قوانین مفید راجع به ساماندهی تشکل‌ها بود. متاسفانه نه تنها تشکل‌ها سازماندهی نشده است بلکه اوضاع بدتر هم شده است.
چهار برابر شدن تشکل‌های اتاق
حریری می‌گوید: یک زمانی یعنی همین چند دهه قبل در اتاق بازرگانی ۱۰۰ تشکل داشتیم. همان موقع منتقد بودیم و می‌گفتیم خیلی از این تشکل‌ها موازی و بی‌ربط است. امروز تعداد این تشکل‌ها به بیش از ۴۰۰ تشکل رسیده است و حداقل چهار برابر بی‌ربط‌تر از زمانی است که درباره آن صحبت کردم.
جمشید عدالتیان شهریاری عضو اتاق بازرگانی نیز درباره ایجاد سندیکای صادرکنندگان خوشنام به رادار اقتصاد بیان می‌کند: در کشور ما فکر می‌کنم که بیشتر باید دنبال این بگردند که افراد بدنام را پیدا کنند. این خوشنامها کار خود را می‌کنند. می‌خواهند اینها را پیدا بکنند و اذیتشان کنند. تجربه نشان داده است که دولت و مجلس دست روی هر چیزی می‌گذارند، بیچاره می‌شود.
او تاکید می‌کند: بهتر بود سندیکای افراد بدنام را درست کنند تا وضع اقتصاد بهتر شود.
سندیکا باید از اتاق بازرگانی مجوز بگیرد
این عضو اتاق بازرگانی می‌گوید: سندیکا را مجلس درست نمی‌کند. اتحادیه‌ها و غیره باید از اتاق بازرگانی مجوز بگیرند.
او ادامه می‌دهد: ما ۱۰ تا ۲۰ مجموعه داریم. کنفدراسیون صادرات داریم. صادرات خشکبار داریم. اتحادیه صادرکنندگان خشکبار و غیره داریم. مجلس چیزی به نام سندیکا نمی‌تواند ایجاد کند. باید یا از وزارت کار مجوز بگیرند یا اتاق بازرگانی به آنها مجوز بدهد که بعید می‌دانم اتاق بازرگانی مجوز بدهد زیرا سندیکای خوشنام در قانون اتاق نداریم.
عدالتیان درباره راهکارهای دنیا برای شناسایی صادرکنندگان خوشنام عنوان می‌کند: اکنون دارند اعتبار سنجی می‌کنند. می‌توانند کارت‌های مختلف بدهند. کارت طلایی بدهند. کارت الماس بدهند. حدود هفت تا هشت سال است که این کار در اتاق هم شروع شده است و چنین مسئله‌ای حرف جدیدی نیست.
او اضافه می‌کند: مهر ماه به مهرماه از صادرکنندگان برتر تجلیل می‌کنند. نمی‌دانم دوباره یک سازمان جدید به چه درد می‌خورد. مجلس این کاره نیست. صرفا می‌تواند پیشنهاد کند. مجلس مگر می‌تواند سندیکا ایجاد کند؟
این عضو اتاق بازرگانی بیان می‌کند: دولت هم فقط می‌تواند یک لیست از صادرکنندگان خوشنام و کسانی که در بانک مرکزی تعهدات ارزی را به موقع انجام دادند، ارائه کند. فکر می‌کنم هدف اصلی هم این باشد که برای چنین افرادی مشوق‌هایی در نظر بگیرد.
او تاکید می‌کند: یک لیست از صادرکنندگانی که به موقع ارز را برگشت می‌دهند، از طریق بانک مرکزی دست دولت است. می‌توانند بر اساس آن مشوق بدهند. مثلا اگر خوش حساب بودید مثل عوارض شهرداری دو درصد به شما تخفیف بدهند. نمی‌دانم سندیکا برای چه می‌خواهند.
این عضو اتاق بازرگانی می‌گوید: هدف از این کار آن است که همواره دنبال این نرود که کسانی را که ارز نیاورده‌اند تنبیه کنند و یک تشویقی هم در کار باشد. ولی در کل، در حال حاضر برای دادن مشوق هم لیست موجود است.
او اضافه می‌کند: اکنون چون ارز نیست سختگیری‌هایی وجود دارد و امید می‌رود که بهبودی حاصل شود. امیدوارم که به سمت یک سیستم اقتصاد آزاد برویم. در کجای دنیا می‌گویند صادر کنید، ارز را بیاورید یا ببرید؟
عدالتیان تاکید می‌کند: هرچه به سمت اقتصاد کارآمد برویم، انشاء‌الله به چنین ساختارهایی نیازی نیست. فکر می‌کنم بهتر است مجلس خود را آماده کند که اگر قرار باشد فرجی ایجاد شود، راجع به اصلاحات اقتصادی که مد نظر است و سال‌ها درباره آن صحبت می‌کنند، راهکار بدهد.
انتهای پیام/
نظر شما