گروه بورس پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، بورس این روزها با افت وخیزهایی رو به رو است. میزان افت های بورس به نسبت خیزش ها و صعودهایی که در آغاز سال داشت بیشتر شده است. به صحبت های کارشناس که گوش می دادم متوجه نکته ظریفی شدم تا همین یکی دو ماه پیش دولتی ها و حتی غیر دولتی هایی که سر و سری با دولت دارند یا هم‌جناح دولت به شمار می روند هر کدام با استدلالی خاص به شکل بسیار مودبانه و اقتصادی درخواست می کردند که سرمایه ها هر چه قدر هم خرد باشد وارد بورس شود، اما این روزها دیگر کسی از بورس سراغی نمی گیرد؟ حتی شخص رئیس جمهور بارها در چهارماه اول سال از بازار سرمایه تعریف می‌کرد و به مردم گرا می داد که همه چیز را به بورس بسپارید. یا در سخنانی تاکید کرده بود که همه ی بورس های دنیا به مشکل خورده اما بازار سهام ایران در حال رشد است! به راستی چه موضوعی در اقتصاد پیش آمده یا بورس تا چه اندازه از حیز انتفاع خارج شده که دیگر اولویت دولت نیست. دکتر پرویز جلیلی کامجو؛ کارشناس بازار سهام به چند نکته درباب ورود و خروج دولت و سودی که دولت از مردم برد به ما گفته است.
عملکرد دولت در بازار سرمایه را چگونه ارزیابی می کنید، اینکه گفته می شود حمایت های دولت و تشویق مردم به بازار سرمایه توسط دولت در اوایل سال جاری برای تامین نقدینگی دولت بوده تا چه اندازه راست و درست است؟
دولت نه تنها حمایتی از بازار سرمایه نکرده بلکه از بازار سرمایه هم سوء استفاده کرده است. سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد که دولت از طریق واگذاری سهام و عرضه اولیه و فروش اوراق بدهی در سال ۹۹ مبلغ ۱۲هزار میلیارد تومان از بازار تامین مالی داشته باشد، اما دولت اعلام کرده که حدود ۳۳ هزار میلیارد تومان در چهار ماه اول از بازار تامین مالی کرده است. قطعا دولت به خوبی می داند وقتی برای یک سال ۱۲ هزار میلیارد تومان درآمد یعنی ماهی هزار میلیارد تومان برنامه ریزی می کند اما این درآمد در ۴ ماه اول به ماهی ٨ هزار میلیارد تومان افزایش بیاید، خروج این حجم پول از بازار به چه معنایی است؟! دولت خوب می داند بازار مثل یک موجود زنده است، بنابراین دولت از بدن یک موجود زنده به نام بورس خون مکید و چون بازار در آن ماه ها و روزها داغ و هیجانی بود کمتر متوجه این فشار شد، اما بعد از گذشت یکی دو ماه در ۲۰ مرداد اثرات آن کم کم مشخص شد.
دولت از بازار سرمایه تا ۲۰ مرداد که بازار تقریبا با افت و ریزش مواجه شد چه سهمی از بازار برای خود برداشته بود؟
تا بیستم مرداد ۱۲۰ هزار میلیارد تومان پول توسط حقیقی ها به بازار وارد شده بود که توسط حقوقی ها از بازار خارج شد. دولت هم ادعا می کند که ۳۳ هزار میلیارد تومان از بازار خارج کرده است، حالا این وسط باید مشخص شود که ۸۷هزار میلیارد تومان بعدی چه شده است؟ آیا توسط شرکت‌های دولتی و شبه دولتی از بازار خارج شده یا شاید هم کتمان اطلاعاتی در بازار در خصوص خروج این پول از بازار صورت گرفته است. باز هم به اذعان رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت به علاوه ۳۳ هزار میلیارد تومان واگذاری سهام و عرضه اولیه و فروش اوراق بدهی، ۲۷۱ هزار میلیارد تومان از این بازار تامین مالی صورت گرفته است. در حالی که دولت به خوبی می داند بازار نوپای سرمایه ایران ظرفیت تامین مالی ۲۷۱ هزار میلیارد تومانی را در طول چهار ماه برای دولت ندارد! متاسفانه دولتی ها خوب می دانستند چه معامله ای با بازار کرده اند و چه بلایی سر بازار آورده اند و چه اتفاقی در بازار خواهد افتاد! اما متاسفانه کوتاهی کردند، لذا از بیستم مرداد به این سمت نزدیک به ۲۷ هزار میلیارد تومان توسط حقوقی‌ها به بازار تزریق شده اما این ۲۷ هزار میلیارد تومان نمی‌تواند خروج ۱۲۷ هزار میلیارد تومانی را پوشش دهد! علاوه بر آن ترس، فشار و وحشتی که بر بازار غلبه کرد هم منجر به کاهش اعتماد مردم و سرمایه گذاران تازه وارد به بورس شد.
چون از نگرانی و عدم اطمینان مردم به بورس سخن گفتید بگومگوهای دولتی ها در آن روزها بر سر واگذاری پالایشی ها در کاهش اطمینان مردم به بورس چقدر تاثیر گذار بود؟
عدم حل مشکلات و اختلاف در دولت هم مشکلات بازار سرمایه را افزایش داد چرا که وقتی چالش های بین وزیر نفت و وزیر اقتصاد در جلسات هیئت دولت حل نمی شود در بازار سرمایه چالش ایجاد می کند در حالی که انتظار می رفت وزیر نفت در هیئت دولت اعلام کند که من مخالف اعطای پالایشگاه ها به مردم در بورس هستم، البته این شایعه پیشتر از اعلام عمومی این موضوع از سوی کارمندان وزارت نفت منتشر شده بود که وزیر نفت مخالف دادن این صندوق است چرا که این پالایشگاه ها برای وزیر نفت مهم است. اما وزیر اقتصاد و رئیس سازمان خصوصی‌سازی معتقد بودند که پالایش یکم باید در بورس عرضه شود، بنابراین جنگ بین دو وزیر و اینکه حتی برخی معتقد به جنگ زرگری بین وزرا هستند باعث شد دولت برای خارج نکردن پول از بازار توسط حقوقی ها دست به چنین مسائلی بزند. قطعا دولت سهم خود را از بازار ستانده است، لذا برای اینکه اجازه ندهد بقیه سهم خود را ببرند قاعده بازی را به هم زد که پول بیشتری از بازار خارج نشود.
یعنی دولت در ریزش های بازار نقش اساسی ایفا کرده است؟
به هر حال خود دولت و حقوقی ها آغازکننده ریزش‌های بازار سرمایه بودند ولی پایان دهنده آن‌ها نیستند. امروز سهمی بعد از ۸۰ تا ۹۰ درصد اصلاح فروش قبلی هنوز هم فروشنده دارد و متاسفانه خود سازمان بورس هم حمایت‌های قانونی از سهامداران را در برابر اعمال غیر قانونی و غیر قابل قبول دولت و حقوقی ها انجام نداده است.
سازمان بورس تا چه اندازه حامی سهامداران بود؟
سازمان بورس با ابزارهای قانونی که در دسترس داشت به داد سرمایه گذاران نرسید و از این ابزارها در راستای حفظ حقوق سهامداران حقیقی استفاده نکرد. این گونه شد که امروز می‌بینید نه رئیس سازمان بورس و نه شخص رئیس جمهور دیگر از بورس صحبتی نمی کنند، اصلا هیچ کس پیرامون امروز و آینده بورس حرفی نمی زند چرا که دولت به هدف اصلی خود در بازار سرمایه که همانا تامین مالی بسیار خوب بود رسید و با برداشت ۲۷۱ هزار میلیارد تومان(شامل فروش سهام و فروش اوراق بدهی) پول نیازهای مالی خود را از جیب مردمی که دارایی خود را به دلیل اعتماد به دولت در این بازار از دست دادند تامین کرد و چه بد تامین کرد!
نظر شما