گروه بانک و بیمه پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد اصغر بالسینی اقتصاددان و استاد دانشگاه در خصوص سیاست گذاری های ارزی و نتایج دستکاری کردن قیمت ارز و اثرات و متعاقبات اقتصادی و تورمی این موضوع روی بخش های مختلف اقتصاد گفت: علی رغم اینکه محدودیت دسترسی به منابع ارزی و ورود ارز به کشور برای مصارف ارزی کشور در زمینه تجارت و بازرگانی موضوعی بسیار مهم است اما باید به این نکته مهم توجه کنیم درست است کیفیت دسترسی به منابع ارزی برای پاسخگویی به نیازهای مختلف ارزی کشور سخن درست و دقیقی است و نیازهای ارزی کشور باید در کمترین زمان و به مناسبت ترین شکل ممکن پاسخ داده شود اما مسائل دیگری مانند سیاست گذاری های ارز عامل مهمی در ایجاد تکانه های قیمتی ارز به شمار می روند که از آنها نباید غفلت کرد.
وی در این باره توضیح داد: سیاست گذاری ها و اظهار نظرهای برخی مسوولین ذی ربط در موضوع تعیین نرخ ارز در آنی بازار را تحت تاثیر قرار می دهد و دچار تکانه می کند به گونه ای که نوسانات بازار ارز به قدری فضای اقتصادی کشور را متزلزل می کند که آثار آن به سرعت در کوتاه مدت روی افزایش انتظارات تورمی خود را نشان می دهد و به سرعت بخش های مختلف اقتصادی را تحت تاثیر قرار می دهد.
کارشناس و تحلیلگر اقتصادی افزود: وقتی می گوییم نوسانات ارزی به سرعت در بازار ارز تاثیر گذارند به این دلیل است که ساختارهای اقتصادی اینچنین شکل گرفته اند. به بیان بهتر تولید کننده یا صاحب درآمد انتظاری از نرخ ارز دارد که این انتظار روی سیر قیمتی نرخ ارز تاثیر می گذارد. به بیان بهتر صاحب درآمد یا تولید کننده ای که در شرایط انتظارات تورمی منتظر افزایش نرخ ارز است به دلیل نگرانی از مبهم بودن آینده اقتصاد و قیمت های آتی تقاضای خود را بالا می برد ضمن اینکه بخش عرضه نیز در این روند دچار چالش جدی می شود به این خاطر تورم ایجاد می شود.
اصغر بالسینی خاطر نشان کرد: در بخش مربوط به تولید، تولید کننده ای که نگران افزایش تورم است در راستای امن کردن فضای کاری خود در برابر نوسانات قیمتی مواد اولیه بیشتری خریداری می کند بنابراین تورم انتظاری که در اذهان مصرف کننده و تولید کنده شکل گرفته باعث تغییر رفتار جامعه می شود این موضوع در کنار سایر نوسانات اقتصادی تعادل بازار ارز را به هم می ریزد.
کارشناس و تحلیلگر اقتصادی افزود: وقتی در مورد نرخ ارز صحبت می کنیم یک سری گزاره ها و پارادایم هایی که به دلیل نوع نگاه های که درسنوات گذشته شکل گرفته،حتما باید در نظر گرفته شود؛ یعنی سیاست گذار نباید درخصوص تعیین نرخ ارز خود را فقط محدود به یک سری گذاره ها کند وقتی به این موضوع واقف است که نرخ ارز در اقتصاد یک متغیر کلیدی مهم است که با دستکاری آن می توان در اقتصاد اثرپروانه ای ایجاد کرد که کل اقتصاد را شامل شود و در بر بگیرد به همین خاطر سیاست گذار باید نسبت به تغییرات نرخ ارز حساس باشد در حالی که متاسفانه درجه حساسیت مقام سیاست گذار در این موضوع بالا نیست.
وی در این باره توضیح داد: از سوی دیگر به نظر می رسد سیاست گذاران پولی و ارزی متوجه عوارض و جوانب دستکاری نرخ ارز دراقتصاد نیستند از این باب که این دست کاری ها به کل جامعه آسیب می زند. وقتی نرخ ارز یک متغیر کلیدی است با افزایش نرخ ارز کلید انتظارات تورمی زده می شود و تورم در کل اقتصاد افزایش می یابد.
بالسینی خاطر نشان کرد: به بیان بهتر؛ یک درصد افزایش در نرخ ارز در اقتصاد ایران باعث بیش از یک درصد افزایش در نرخ تورم کالاهای وارداتی می شود یا اینکه وقتی نرخ ارز افزایش داده می شود هزینه تامین مواد اولیه مورد نیاز کالاها به شدت بالا می رود. در اقتصادی مثل ایران بخش عمده ای از واردات یا کالاهای اولیه است یا کالاها و نهاده های واسطه تولید، کالاهای ضروری که هر چه قدر نرخ ارز افزایش بیابد مجبور به واردات هستیم در این شرایط وقتی نرخ ارز دستکاری می شود قیمت نهایی هزینه مواد اولیه و کالای تولید شده افزایش می یابد و تورم به مصرف کننده منتقل می شود. در مطالعه صورت گرفته توسط اتاق بازرگانی درخصوص نوسات نرخ ارز و آثار افزایش نرخ ارز بر بازرگانی کشور نشان داده شده افزایش نرخ ارز در دو بحران ارزی سال های ۹۰ و ۹۱ و ۹۷ و ۹۸ بخش بزرگی یعنی در حدود بیش از ۵۲درصد اشتغال صنعتی کشور را تحت تاثیر قرار داده است.
وی بیان داشت: وقتی حساسیت اقتصاد به نرخ ارز در این حد بالاست سیاست گذاری های مرتبط با نرخ ارز باید مبتنی بر واقعیت های اقتصادی کشور باشد تا چالش جدی ایجاد نشود تا دولت به امید تراز کردن بودجه خود با نرخ ارز افزایش داده به عنوان مصرف کننده بزرگ در اقتصاد دچار مشکل می شود!
اصغر بالسینی گفت: سیاست ها و طرح هایی که برای تعیین نرخ ارز داده می شود باید دقیق باشد و متناسب با شرایط اقتصادی کشور. به عنوان مثال نرخ ارز با توجیه افزایش صادرات ودرآمد زایی بیشتر ارزی کشور نباید بالا برود چرا که افزایش نرخ ارز هیچگاه منجر به افزایش صادرات غیر نفتی ایران نشده است چرا که شرط و شروط تحقق این موضوع در اقتصاد ایران وجود ندارد.
اصغر بالسینی در ادامه بحث گفت: وقتی متغیرهای مختلف در فضای مهمی مثل بازار ارز اثر گذار می شوند باید پایش دقیقی از مجموعه مسائل اقتصادی در بخش های مختلف داشته باشیم و به مردم وفعالان اقتصادی اطمینان خاطر واقعی داده شود. مسوولین امر نباید فکر کنند با دستور دادن می توانند در مردم و فعالان اقتصادی اطمینان خاطر ایجاد کنند چرا که مردم و فعالین اقتصادی دستوری کار نمی کنند و از دستورات الهام نمی گیرند بلکه منطق و عقلانیت آنها را هدایت می کند و براساس عقلانیت است که آینده نگری و تصمیم گیری می کنند.
کارشناس و تحلیلگر اقتصادی در خصوص تغییر سیاست های غلط در بانک مرکزی با تغییر رئیس بانک مرکزی افزود: تغییر سکان در بانک مرکزی در شرایط فعلی را باید به فال نیک گرفت. متاسفانه در بیش از یک سال گذشته فرصت قابل توجهی برای اتخاذ سیاست های درست از دست رفته است و بانک مرکزی در کنترل بازار ارز موفق عمل نکرد. بنده براین باورم در حوزه ارز هر چه قدر مبتنی بر واقعیت تصمیم بگیریم خوب است مثل تقویت دیپلماسی اقتصادی و سفرهای آقای فرزین به کشورهای همسایه برای گشایش های ارزی و اقتصادی. عرضه بیشتر اسکناس ارز بازار را متعادل و کنترل می کند. آنچه در این دوره کاری با حضور رئیس جدید بانک مرکزی حائز اهمیت است اینکه سیاست گذار به هیچ وجه به سمت روشهای آزموده شده اما غلط و بی نتیجه قبلی نرود سیاست هایی مثل عرضه اوراق گواهی یا عرضه سکه و ... که نه تنها در دوران مدیریت رئیس کل سابق بانک مرکزی جواب نداد بلکه زمان بسیار مهم وسرنوشت سازی برای اصلاحات جدی در اقتصاد کشور را هدر داد.
نظر شما