گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، احمد اشتیاقی کارشناس بورس و بازار سرمایه در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص وظایف بانک مرکزی مشخصا در حوزه حفظ ارزش پولی ملی و کاهش نرخ تورم با اعمال و اتخاذ سیاست هایی چون افزایش نرخ بهره بانکی گفت: به طور کلی یکی از سیاست های کنترل تورم در بانکهای مرکزی دنیا مخصوصا فدرال رزرو، افزایش نرخ سود بانکی است. با افزایش نرخ تورم در اقتصاد جهانی طی یک سال گذشته شاهد افزایش نرخ بهره به صورت متناوب در برخی کشورها از جمله آمریکا بودیم به طوری که بانک مرکزی آمریکا در دو سال سود بانکی را از ۱ درصد به ۴.۵درصد افزایش داد.
وی در این باره توضیح داد: افزایش سود سپرده های بانکی سیاستی تجربه شده در اقصی نقاط کشورهای جهان است که روسای بانک مرکزی با بالا بردن نرخ سود، تورم را به صورت مقطعی کنترل می کنند چرا که به نوعی تقاضای خرید کالا یا انواع دارایی ها را عقب می اندازد، یعنی به دلیل پیشنهاد نرخ سود خوبی که به سپرده گذار داده می شود تقاضا به تعویق می افتد و با خرید اوراق مشارکت یا هر نوع سپرده دیگری توسط سپرده گذار، به واسطه کنترل تقاضا، نرخ تورم کنترل می شود.
احمد اشتیاقی توضیح داد: درست است که بانکهای مرکزی کشورهای پیشرفته این سیاست تجربه شده را در مواقع ضروری و بحرانی امتحان می کنند اما مساله این است این نوع سیاستها پیشگیرانه است یعنی اینگونه نیست که اول تورم ایجاد شود بعد نرخ سود افزایش داده شود، بلکه آنها بلافاصله بعد از پیدا شدن آثار تورمی آنچنان بالا در اقتصاد این سیاست را اجرا می کنند، بنابراین اجازه نمی دهند تورم ایجاد شود بعد نرخ سود را بالا ببرند چرا که این مدل جواب نمی دهد، شبیه اقتصاد ایران که بعد از تورم های بالای ۴۰ و ۵۰ درصدی نرخ سود را ۲۳ درصد کردند در حالی که سود در بازارهای موازی است نه در سپرده گذاری بانکی.
احمد اشتیاقی کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی خاطر نشان کرد: به دلیل اتخاذ سیاستهای دیر هنگام مسوولین اقتصادی کشور بخصوص روسای بانک مرکزی قادر به حفظ ارزش پول ملی و کنترل نرخ تورم نیستند چون مدل غلط و من درآوردی را در پیش گرفته اند که با آنچه دنیا دنبال می کند متفاوت است. در سال ۹۷ که دلار در حال بالا رفتن بود مسوولین وقت بانک مرکزی نه تنها نرخ سود را بالا نبردند بلکه کاهش دادند! در حالی که سال ۹۶ قبل از بالا رفتن نرخ تورم، سود سپرده ها بالا بود اما سال بعد که نرخ تورم بالا گرفت، آنها سود سپرده بانکی را کاهش دادند در حالی که اگر بانک مرکزی به موقع قبل از ایجاد تورم سود سپرده بانکی را به عنوان یک بازار مالی نسبت به نرخ تورم افزایش می داد مانع سوداگری در بازار طلا، ارز، خودرو می شد بنابراین سیاست گذاری ها و مدیریت ها غلط و با تاخیر بسیار زیاد زمانی که کار از کار گذشته آن هم نه به بهترین شکل ممکن انجام و ابلاغ می شود.
احمد اشتیاقی کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در ادامه گفت و گو خاطر نشان کرد: متاسفانه رویه های بانک مرکزی و نوع رویکرد و نگاه روسای بانک مرکزی به حل و فصل و بررسی به موقع و سریع مسائل غلط بوده است. به معنای دیگر می توان گفت روسای بانک مرکزی از جمله آقای صالح آبادی به عنوان رئیس سابق بانک مرکزی با نرخ سود بانکی به درستی بازی نکردند، البته به جز سال ۹۲ تا ۹۶ که استثنا نرخ سپرده بانکی بیش از تورم بوده است یعنی سپرده بانکی در این چهار سال بازده واقعی داشته است و قبل و بعد از آن به زیان سپرده گذار تمام شده است چرا که بازده واقعی نداشته است.
احمد اشتیاقی کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه گفت: هنگامی که سود سپرده بانکی به نسبت معناداری با نرخ تورم تفاوت داشته باشد به این معناست که سرمایه گذار به شدت از نرخ تورم یا رشد دارایی های موازی جا مانده است. اگر سیاست افزایش سود بانکی به درستی مدیریت و به موقع اجرا شده بود اثر گذار بود و نرخ تورم در بسیاری از کالاها و دارایی ها که امروز زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده اینگونه افزایش نمی یافت.
نظر شما