گروه بورس و بازارهای مالی پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد؛در حالی که جامعه در کش و قوس نا آرامیها و حواشی آن قرار دارد انتشار خبر اختلاس ۲۰۰۰ میلیارد تومانی در بورس و ابعاد حیرت آور آن بر بهت مردم و فعالان اقتصادی افزوده است.مساله از آنجا شروع شده که
در روزهای پایانی ماه مهر، برخی افراد متوجه اتفاقات عجیبی در حساب کاربری‌شان در سایت کارگزاری«تدبیرگر سرمایه» شدند. از جمله این‌که؛ سهمی که افراد خریده بودند در فهرست خریدشان درج نشده بود. برخی دیگر هم متوجه شدند سهام خریداری شده در فهرست‌شان وجود دارد اما در سایت سپرده‌گذاری مرکزی موجود نیست. برخی هم قادر به خرید و فروش جدید نبودند و کارگزاری هم پاسخ درستی به پرسش‌ها نمی‌داد.همین ابهامات باعث شک برخی مشتریان کارگزاری تدبیرگر سرمایه شد و پی‌گیری این افراد سرنخ‌های مهمی از یک اتفاق نگران‌کننده در این کارگزاری به دست نهاد ناظر داد.اغلب مشتریان این کارگزاری متوجه شدند سهمی که خریده‌اند نه در سامانه آنلاین کارگزاری ثبت شده و نه سایت سپرده‌گذاری سوابق آن را دارد. این افراد پس از آن‌که گردش حساب جدیدی از حساب کاربری خود تهیه کردند متوجه شدند سهم‌شان فروخته شده اما پولی به حسابشان منتقل نشده است.
نخستین کاری که این افراد می‌کنند این است که با کارگزاری تدبیرگر سرمایه تماس می‌گیرند و اعتراض می‌کنند که چرا پول سهمی که فروخته شده به حسابشان واریز نشده است؟ کارکنان کارگزاری در روهای اول، در پاسخ می‌گویند نگران نباشید چون خطای سیستمی بوده و به زودی اصلاح می‌شود.
این اتفاق درباره برخی افراد رخ می‌دهد و سهامشان در سایت سپرده‌گذاری درج می‌شود اما درباره برخی افراد این اتفاق رخ نمی‌دهد و مشخص است که تخلفی صورت گرفته است. اما این همه ماجرا نیست چون افرادی که فهرست سهامشان در سایت سپرده‌گذاری قرار می‌گیرد نه می‌توانند بفروشند و نه قادر به خرید هستند. در این شرایط کارکنان کارگزاری به معترضان توصیه می‌کنند به خاطر به هم ریختن سیستم‌ها، بهتر است از کارگزاری‌های دیگر خدمات دریافت کنند و امور مبادلاتی خود را به دیگر کارگزاری‌های انتقال دهند.
اما اینجا یک اتفاق غیر قانونی دیگر هم رخ داده است؛ سهام افراد از سوی یک مرجع ناشناس به اصطلاح فریز شده و هیچ‌کس قادر به خرید و فروش سهام خود نیست. معمولا زمانی کارگزاری‌ها مجاز به فریز کردن سهام افراد هستند که یا بدهکار باشند یا اعتباری دریافت کرده باشند که درباره کارگزاری تدبیرگر سرمایه هیچ‌کدام از این اتفاقات رخ نداده است اما نه کارگزاری فریز کردن سهام را می‌پذیرد و نه سازمان بورس پاسخ مشخصی می‌دهد.
افراد وقتی با این وضعیت مواجه می‌شوند شروع به اعتراض به نهاد ناظر می‌کنند و این در حالی است که اخبار وقوع تخلف در کارگزاری تدبیرگر سرمایه رفته رفته سر زبان‌ها افتاده و حتی شنیده می‌شود که «سیدعلی هاشمی» مدیر این کارگزاری به کشور اسپانیا گریخته است.
در پی انتشار این اخبار، مراجعه مشتریان به کارگزاری افزایش می‌یابد و عمده درخواست افراد این است که سهامشان از حالت فریز خارج شود اما اعتراض‌ها و مراجعه‌ها هیچ نتیجه‌ای ندارد و در نتیجه افراد به سازمان بورس مراجعه می‌کنند.
کارکنان سازمان بورس به این افراد اطمینان می‌دهند که مشکل به زودی حل می‌شود و جای نگرانی نیست. بورس در پاسخ به نگرانی فریز شدن سهام نیز به افراد توصیه می‌کند که باز هم تلاش کنند چون این سازمان برنامه‌ای برای فریز کردن سهام ندارد.
مشتریان کارگزاری تدبیرگر سرمایه بر خلاف آن‌چه از نهاد ناظر می‌شنوند، تحت هیچ عنوان قادر به شکستن یخ سهام خود نیستند و سیستم، چند روز مداوم آنها را مأیوس می‌کند. بعد از مدتی به آنها اطلاع داده می‌شود که سهامشان از فریز خارج شده اما هیچ کارگزار دیگری قادر به ثبت سفارش جدید برایشان نیست.
هرچند هنوز سازمان بورس و یا هیچ مرجع رسمی نسبت به این پرونده موضع نگرفته و ابعاد آن را مشخص نکرده است اما شنیده‌ها حاکی از آن است که دست‌کم دو هزار میلیارد تومان از دارایی مردم گم شده است.در روزهای اخیر هم با ورود نهادهای نظارتی به ماجرا و شکایت بانک تجارت بعنوان بانک تسهیلات دهنده در شعبه ۵ دادسرای جرایم اقتصادی بر ابعاد ماجرا افزوده شده است.وقوع این تخلف عظیم آن هم در شرایطی که مردم قبلا هم بی اعتمادی شدیدی به بورس داشتند موجب بربادرفتن تتمه اعتبار این بازار مهم شده است.در روزهایی که شاخص بورس به صورت پی در پی قرمز پوش بوده و حجم معاملات به پایین ترین سطح خود رسیده وقوع این تخلف و اختلاس بزرگ موجب سردرگمی بیشتر مردم و فعالان بازار بورس شده است.
البته با ورود دستگاه قضایی و نهادهای امنیتی به این ماجرا قطعا بزودی ابعاد جدیدی از این تخلف آشکار خواهد شد اما عجالتا لازم است سازمان بورس و مجیدی عشقی بعنوان رئیس کم تجربه این سازمان که در دوران تصدی وی وضعیت بازار به شدت روبه افول بوده به چند پرسش کلیدی پاسخ دهند:
۱- کارگزاری ها بعنوان نهادهای خصوصی اجرایی بازار بورس کارکردی تقریبا شبیه یک بانک دارند و لذا تعریف و اجرای استانداردهای دقیق شرط کلیدی نظارت بر این نهادهاست.جناب عشقی و سازمان بورس باید بصورت شفاف مشخص کنند که این کارگزاری که دچار نکول شده دارای چه وضعیتی از لحاظ شاخص های نظارتی بوده و آیا اساسا سازمان بورس در حالی که حوزه نظارت بر کارگزاری هایش بیش از یک دهه تحت مدیریت افرادی مانند فرهادی و عطایی و میرزایی بوده آیا استاندارد دقیقی برای این مساله تعریف کرده اند یا خیر؟آیا استانداردهای یاد شده درباره همه کارگزاری ها بصورت علی السویه اجرا شده است یا خیر؟
۲--گفته می شود سازمان بورس،کارگزاری تدبیرگر سرمایه را از جهت استانداردهای کمیته پایش ریسک جزو کارگزاری های کم ریسک طبقه بندی کرده بود.اگر چنین است چطور مدیران سازمان و جناب عشقی و اعضای کمیته پایش ریسک این حجم از تخلفات را ندیده اند.اگر هم چنین نیست لازم است گزارش های کمیته پایش ریسک درباره این کارگزاری منتشر شود تا واقعیتها آشکار گردد.
۳-خط اعتباری ۳۰۰ یا ۴۰۰ میلیارد تومانی داده شده از طرف بانک تجارت به این کارگزاری آن هم در شرایطی که اعطای خط اعتباری دارای ضوابط مشخصی بوده و براساس تضامین کافی و البته ارزیابی ریسک نهادهای مالی صورت می گیرد.آیا استانداردهای تعریف شده برای دادن خط اعتباری برای این کارگزاری رعایت شده است؟اگر این چنین نباشد بانک تجارت براساس چه فشارهای احتمالی به یک کارگزاری دچار مشکل تسهیلات بدون برگشت داده است؟آیا ارتباطی بین مدیرعامل کارگزاری تدبیرگر سرمایه با افراد ذی نفوذ در بانک تجارت وجود داشته است؟لازم است نهادهای نظارتی این ارتباطات احتمالی را در صورت وجود کشف کنند.
۴-شنیده شده پس از فرار مدیران کارگزاری تدبیرگر سرمایه از کشور برخی از مدیران سازمان بورس هم ممنوع الخروج شده اند که این اقدام گام اولیه برای جلوگیری از تضییع حقوق مردم در این پرونده است.لازم است نهادهای نظارتی و البته وزارت اقتصاد بعنوان متولی بازار بورس به دقت روابط احتمالی را کشف و برخورد نمایند.
۵- بازار سرمایه بازار بسیار حساسی است که سریعا نسبت به حواشی سیاسی و غیر اقتصادی واکنش نشان می دهد فعالان بازار انتظار دارند وزارت اقتصاد به دلیل وقوع این تخلف و البته وضعیت نابسامان مدیریتی در سازمان بورس سریعا نسبت به تغییرات در راس این سازمان اقدام نماید.
نظر شما