به گزارش پایگاه خبری تحلیلی راداراقتصاد ، وب سایت معتبر کوین ایران به بررسی و تحلیل آنچین هفتگی ارزهای دیجیتال به شرح ذیل پرداخته است. کاهش شدید قیمت بیت کوین باعث رخداد گسترده کاهش اهرم‌ها (Deleveraging) شده است. از DeFiها گرفته تا صرافی‌های متمرکز، همه شاهد لیکوئید شدن حساب‌های معاملاتی در حجم گسترده بودند. در واقع ریزش اخیر منجر به ورشکستگی بسیاری از سرمایه‌گذاران بازار مشتقات شده است.
همانطور که گفته شد بازار بیت کوین در هفته گذشته کاهش اهرم‌ها را در سطحی گسترده تجربه کرد. قیمت در ۱۸ جوئن با کاهش تا ۱۷۷۰۸ دلار، از اوج قیمتی سال ۲۰۱۷ نیز کمتر شد. اما تا پایان هفته، روند بازگشتی قیمت را تا محدوده ۲۰ هزار دلار افزایش داد.
با توجه به اینکه بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال، تنها سرمایه‌های قابل مبادله در تعطیلات آخر هفته محسوب می‌شوند؛ تاثیر منفی بازارهای مالی دیگر و تقاضا برای دلار، حذف شده و بازار ارزهای دیجیتال توانست بخشی از سقوط خود را جبران کند. اطلاعات آنچین حاکی از یک تسلیم (Capitulation) گسترده است. بسیاری از سرمایه‌گذاران کلان نیز در مقابل روند کاهشی قیمت تسلیم شده و کوین‌های خود را برای فروش به بازار عرضه کردند. ماینرها و هولدرهای بلندمدت نیز جزو همین سرمایه‌گذاران محسوب می‌شوند. می‌توان گفت فرآیند تسلیم به شکلی گسترده و یکپارچه تمام اعضای بازار را درگیر کرده است. در همین راستا قصد داریم در مقاله تحلیلی این هفته به ارزیابی آستانه حداکثری کاهش قیمت بپردازیم و مشخص کنیم که کف بازار نزولی محقق شده یا این روند می‌تواند ادامه یابد!
رکورد زیان محقق‌شده شکسته شد!
با کاهش قیمت بیت کوین تا زیر محدوده ۲۰ هزار دلار، اعتماد سرمایه‌گذاران به افق آتی به شدت تحت تاثیر قرار گرفت و زیان کل شبکه به بالاترین حد خود رسید. شاخص زیان محقق شده (Realized Loss) تمام کوین‌هایی را که در قیمت‌های بالاتر خریداری شده و با کاهش قیمت فروخته شده‌اند را در نظر می‌گیرد و مجموع زیان محقق شده را به شکل نمودار زیر بازنمایی می‌کند.
همانطور که در شاخص نیز مشاهده می‌کنید، میزان زیان محقق شده در هفته گذشته یک رکورد تاریخی محسوب می‌شود. زیان ۲.۴ میلیارد دلاری در سه روز متوالی تکرار شد و در مجموع ۷.۳ میلیارد دلار زیان برای سرمایه‌گذاران بیت کوین به ثبت رسید. شدت گرفتن عرضهٔ کوین‌ها و افزایش میزان زیان محقق‌شده، حاصل ترس حاکم بر بازار و از دست رفتن اعتماد سرمایه‌گذاران است.
علاوه‌براین می‌توان میزان زیان دسته‌های مختلف سرمایه‌گذاران را بر مبنای قیمت پایه کوین‌های آن‌ها، بررسی کرد. شاخص زیر نرخ MVRV را برای سه دسته از سرمایه‌گذاران بیت کوین مشخص کرده است (هولدرهای کوتاه‌مدت، هولدرهای بلندمدت و میانگین کل معامله‌گران). این شاخص نشان می‌دهد که همه گروه‌ها در محدوده زیان قرار گرفته و قیمت پایه ذخایر آن‌ها به شکل میانگین بالاتر از قیمت لحظه‌ای بازار است.
در دوره‌های پیشین زمانی که تمام دسته‌های سرمایه‌گذاران در محدوده زیان قرار گرفتند و میزان بازدهی شبکه در پایین‌ترین سطح خود قرار گرفت، مرحله پایانی بازار نزولی رقم خورده است.
همانطور که در تحلیل آنچین هفته بیست و سوم توضیح دادیم، یکی از ابزارهای مفید در راستای بررسی روند نزولی و طول آن، شاخص‌هایی است که ذخیره کوین‌ها را بر مبنای دارایی کیف پول‌ها بازنمایی می‌کند. آنچه در این قسمت دنبال می‌کنیم، تخمین حد نهایی فشار فروش در چرخه‌های پیشین بازار است. ارزیابی و تخمین این آستانه، از جهات مختلفی می‌تواند مفید واقع شود:
- ذخیره کوین‌ها (آبی): با ریزش قیمت تا سطح ۱۷ هزار دلار، تنها ۴۹ درصد از کل کوین‌ها در بازه سود قرار دارند. به عبارتی می‌توان گفت بیشتر از نصف کوین‌ها در محدوده زیان قرار گرفتند که میزان قابل توجهی است. اما این نکته را نیز در نظر بگیرید که در مراحل پایانی روندهای نزولی پیشین، حجم کوین‌های در بازه سود، به ۴۰ تا ۴۵ درصد رسیده و این موضوع مسئله جدیدی نیست.
- کیف پول‌ها (نارنجی): همانطور که مشاهده می‌کنید ارزیابی کیف پول‌های فردی نتیجه‌ای کاملا مشابه با نمودار ذخایر کوین‌ها را نشان می‌دهد. به عبارتی نیمی از دارایی آدرس‌های متعلق به سرمایه‌گذاران نیز در بازه زیان قرار گرفته است. این شاخص در حال حاضر همچنان ۱۰ درصد بالاتر از پایین‌ترین حد خود در کف بازار نزولی ۲۰۱۸-۱۹ و ریزش حاصل از شیوع کرونا، قرار دارد. این امر نشان می‌دهد که فشار وارد شده بر سرمایه‌گذاران همچنان کمتر از دوره‌های نزولی پیشین است.
- UTXOها (سبز): ارزیابی تراکنش‌های محقق‌نشده نشان می‌دهد که ۲۶ درصد از تراکنش‌هایی که در لیست سفارشات صرافی‌ها ثبت شده‌اند (UTXOها) در محدوده زیان قرار دارند. این در حالی است که در دوره‌های نزولی پیشین این شاخص تا ۵۰ و ۸۱ درصد نیز پیشروی کرده است. می‌توان نتیجه گرفت که رخداد تسلیم سرمایه‌گذاران همچنان به اوج خود نرسیده و فشار وارد شده بر سرمایه‌گذاران همچنان متعادل است.
- ذخیره هولدرهای بلندمدت (قرمز): این نمودار در عمل فشار واردشده بر سرمایه‌گذاران بلندمدت را از طریق میزان بازدهی کل آن‌ها، ارزیابی می‌کند. ارزیابی این دسته می‌تواند فشار واردشده بر اصلی‌ترین سرمایه‌گذاران بازار را تخمین بزند. در حال حاضر ۳۵ درصد از ذخایر هولدرهای بلندمدت در بازه زیان قرار گرفته است. این امر نشان می‌دهد که فشار وارد شده بر این دسته از سرمایه‌گذاران نیز نسبت به دوره‌های نزولی پیشین زیاد نیست. چرا که در دوره‌های قبلی بین ۴۲ تا ۵۱ درصد از ذخایر هولدرهای بلندمدت در بازه زیان قرار داشت.
ارزیابی وضعیت ماینرها تحت‌تاثیر ریزش قیمت!
یکی از مسائلی که می‌تواند بیت کوین را به عنوان یک کالای دیجیتال در عرصه بازارهای مالی تثبیت کند، نسبت معنادار هزینه تولید و قیمت عرضه آن است. با استفاده از یک مدل ریاضی خاص (مدل انحراف معیار log-log) می‌توانیم هزینه تولید هر واحد بیت کوین را در ازای سختی پردازش بلاک‌ها، تخمین بزنیم.
نمودار زیر هزینه حدودی تولید هر واحد بیت کوین را با توجه به مطالب گفته شده محاسبه و بازنمایی می‌کند. شاخص زیر در حال حاضر هزینه تولید هر واحد بیت کوین را ۱۷۶۰۰ دلار ارزیابی می‌کند که به طور قابل توجهی نسبت به دو هفته گذشته کاهش یافته است.
در تحلیل آنچین هفته بیست و سوم اشاره کردیم که افزایش هزینه‌های استخراج و کاهش سود ماینرها، فشار قابل توجهی به این دسته از سرمایه‌گذاران بازار بیت کوین وارد کرده است. با توجه به سیاست‌گذاری‌های کلی ماینرها در هفته گذشته می‌توان نتیجه گرفت که رخداد تسلیم ماینرها در مقابل کاهش بازدهی استخراج، در حال شکل‌گیری است. یکی از محکم‌ترین دلایل این امر، افت نرخ پردازش ماینرها است. در حال حاضر میزان پردازش، ۱۰ درصد کمتر از قله است و این امر نشان می‌دهد که ماینرها بخشی از ادوات استخراج را از مدار خارج کرده‌اند. شاید بتوان اینطور نتیجه گرفت که افزایش هزینه تولید و ادامه یافتن بازار نزولی فعلی، انگیزه ماینرها را کاهش داده است.
با استفاده از دو معیار زیر می‌توان فشار واردشده بر ماینرهای شبکه بیت کوین را تایید کرد:
- شاخص Puell Mutiple درآمد ماینرها را از منظر دلاری ارزیابی و بازنمایی می‌کند. این شاخص نشان می‌دهد که درآمد کل ماینرها به شکل میانگین ۶۱ درصد نسبت که متوسط سالیانه کاهش یافته است. این کاهش شدید می‌تواند تاییدکننده فشار واردشده بر ماینرها در نظر گرفته شود.
- شاخص سختی استخراج (Difficulty Ribbon Compression) نیز می‌تواند وضعیت روشنی از میزان فشار واردشده بر ماینرها در اختیارمان قرار دهد. این شاخص مانند شاخص میزان پردازش می‌تواند نشان دهد که چه میزان از ادوات استخراج از مدار خارج شده است. با توجه به اینکه روند سختی استخراج صعودی است، هزینه استخراج افزایش یافته و تمایل ماینرها به استفاده از حداکثر توان تجهیزات، کاهش یافته است.
با توجه به دو شاخصی که از آن بحث شد، کاهش پیوسته درآمد ماینرها وضعیتی بدتر از مهاجرت ماینرها در می تا جولای ۲۰۲۱ دارد. با این حال ماینرهای شبکه بیت کوین موقعیت‌های بدتری را نیز تجربه کرده‌اند. در بازار نزولی ۲۰۱۴-۱۵ و ۲۰۱۸-۱۹ درآمد کل ماینرها ۶۹ درصد پایین‌تر از میانگین درآمد سالیانه بود.
با ترکیب دو شاخص قبلی در وضعیت فعلی، می‌توان ابزاری برای سنجش میزان Capitulation ماینرها فراهم کرد. اگر تاثیر متقابل Puell Multiple کمتر از ۰.۶ و Difficult Ribbon Compression کمتر ۰.۰۶ را در نظر بگیریم، می‌توان شاخص زیر را به عنوان ابزار مفیدی برای تشخیص تسلیم ماینرها به وجود آورد.
علاوه بر این می‌توان قیمت واقعی کوین‌های متعلق به ماینرها را نیز به عنوان معیاری برای تخمین فشار وارد شده بر این دسته از سرمایه‌گذاران در نظر گرفت. در حال حاضر میانگین قیمت پایه کوین‌های متعلق به ماینرها ۲۶۱۷۰ دلار است.
همانطور که مشاهده می‌کنید، محدوده تسلیم ماینرها با میانگین قیمت پایه کوین‌های متعلق ماینرها هم‌مرز است. به عبارتی اگر قیمت لحظه‌ای پایین‌تر از قیمت واقعی باشد، وارد محدوده تسلیم ماینرها خواهیم شد. با ریزش قیمت تا ۱۷.۶ هزار دلار، نمودار وارد محدوده تسلیم شده است. این وضعیت از ریزش شدید قیمت با شیوع ویروس کرونا تا به امروز، تکرار نشده بود.
با توجه به فشار سنگینی که به ماینرها وارد شده است، نرخ توزیع کوین‌ها توسط این دسته از سرمایه‌گذاران به رقمی در حدود ۵ تا ۸ هزار بیت کوین در ماه رسیده بود. این حجم توزیع کوین توسط ماینرها از مراحل پایانی بازار نزولی در سال ۲۰۱۸-۱۹ تکرار نشده بود.
اما نکته مهم اینجاست که پس از عدم توانایی قیمت در حفظ تعادل پیشین (محدوده ۲۸ هزار دلار)، ماینرها روند توزیع کوین‌ها را متوقف کرده و انباشت کوین‌ها را آغاز کردند. نرخ افزایش ذخیره ماینرها اخیرا به ۲.۲ هزار بیت کوین در ماه رسیده است.
هولدرهای بلندمدت در آستانه تسلیم!
روند نزولی موجود در بازار به مراحل جدیدی وارد شده است. در کنار ماینرها، هولدرهای بلندمدت نیز در آستانه فشار سنگین کاهش قیمت قرار گرفته‌اند. این فشار باعث شده تا بسیاری از هولدرهای بلندمدت با شدت بیشتری کوین‌های خود را توزیع کنند. این موضوع را می‌توان با توجه به کاهش ۱۷۸ هزار بیت کوینی ذخیره هولدرهای بلندمدت در هفته گذشته، تایید کرد. به عبارتی این دسته از سرمایه‌گذاران تنها طی یک هفته ۱.۳ درصد از کل ذخایر خود را توزیع کردند.
ارزیابی کوین‌هایی با قدمت بیشتر از یک سال، نشان می‌دهد که روند توزیع این کوین‌ها افزایش قابل توجهی داشته و به ۲۰ تا ۳۶ هزار بیت کوین در روز رسیده است. می‌توان گفت که ترس حاکم بر بازار سرمایه‌گذاران اصلی را نیز تحت تاثیر قرار داده و هولدرهای بلندمدت نیز برای فرار از ریسک ریزش بیشتر قیمت، روند توزیع کوین‌ها را شدت داده‌اند.
با استفاده از شاخص LTH-MVRV می‌توان فشار وارد شده بر هولدرهای بلندمدت را به شکل واضح‌تری بازنمایی کرد. این شاخص تفاوت میان قیمت لحظه‌ای و قیمت پایه کوین‌های متعلق به هولدرهای بلندمدت را نشان می‌دهد. ریزش قیمت تا سطح ۱۷.۶ هزار دلار، میزان این شاخص را به ۰.۸۵ رسانده است. عدد مذکور به این معنا است که ۸۵ درصد از ذخیره کوین‌های هولدرهای بلندمدت در محدوده زیان واقع شده‌اند. این رقم پایین‌تر از سقوط قیمت در پی شیوع ویروس کرونا است، اما نسبت به دوره تسلیم سرمایه‌گذاران در بازار نزولی ۲۰۱۸-۱۹ بالاتر است.
از آنجایی که حجم کوین‌های قرار گرفته در محدوده زیان تا حد قابل توجهی افزایش یافته است، ارزیابی روند توزیع کوین‌ها توسط هولدرهای بلندمدت اهمیت ویژه‌ای دارد. این ارزیابی نشان می‌دهد که فشار وارد شده بر این دسته از هولدرها چه تغییراتی در سیاست‌گذاری تجاری آن‌ها ایجاد کرده است. شاخص LTH-SOPR بهترین ابزار برای ارزیابی روند توزیع هولدرهای بلندمدت است. این شاخص قیمت لحظه‌ای بازار را با میانگین قیمت پایه کوین‌هایی که در هر روز توزیع می‌شوند، مقایسه می‌کند.
آخرین باری که شاهد تسلیم هولدرهای بلندمدت بوده‌ایم، میزان این شاخص به کمتر از یک رسیده بود. کاهش شاخص به زیر یک، به این معنا است که هولدرها پس از ذخیره طولانی‌مدت کوین‌ها، در نهایت دارایی‌های خود را با ضرر توزیع کرده‌اند. در مراحل پایانی بازار نزولی میزان این شاخص به محدوده ۰.۴ تا ۰.۶ می‌رسد. به عبارتی در مراحل پایانی بازار نزولی هولدرهای بلند مدت ۴۰ تا ۶۰ درصد کوین‌های خود را در محدوده زیان فروخته‌اند.
بنابراین می‌توان گفت که در حال حاضر نرخ توزیع کوین‌های در محدوده زیان با همین نرخ در مارس ۲۰۲۰ برابری می‌کند اما در مقایسه با کف بازار نزولی سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸ کمتر است.
علاوه بر این می‌توان روند توزیع کوین‌ها را در محدوده ۳۰ روز اخیر مورد ارزیابی قرار داد تا تصویر روشن‌تری از ریزش اخیر قیمت بدست آورد. ما این موضوع را با مقایسه وضعیت موجود با بازار نزولی دوره پیشین انجام می‌دهیم.
طی روند نزولی اخیر، هولدرهای بلندمدت به شکل میانگین یک درصد از ذخایر خود را به شکل ماهیانه توزیع می‌کردند. این نرخ با روند توزیع کوین‌ها در ریزش حاصل از شیوع ویروس کرونا و اصلاح قیمت دسامبر ۲۰۲۱، برابری می‌کند. اما باید این نکته را هم در نظر گرفت که نرخ توزیع هولدرهای بلندمدت در حال حاضر دو برابر بیشتر از اوج بازار نزولی ۲۰۱۸-۱۹ است.
نکته دیگر اینکه بیشترین نرخ توزیع کوین‌ها معمولا در روندهای صعودی و برای کسب سود اتفاق می‌افتد و معمولا اوج توزیع کوین‌ها در دوره‌های نزولی کمتر از اوج توزیع در دوره‌های صعودی است.
ارزیابی وضعیت صرافی‌ها با توجه به روند کاهشی اخیر
با توجه به اینکه اکثر مبادلات در صرافی‌ها صورت می‌گیرد، ارزیابی جریان ورودی کوین‌ها به صرافی، می‌تواند واکنش سرمایه‌گذاران به نوسانات اخیر قیمت را نشان دهد. نمودار زیر نشان می‌دهد که برآیند جریان ورودی (قرمز) و خروجی (سبز) صرافی‌ها، از یک درصد کل دارایی صرافی‌ها بیشتر شده است. تفسیر این مطلب به شرح زیر است:
- بازار نزولی ۲۰۱۸-۱۹: در این دوره جریان ورودی و هفتگی صرافی‌ها بیشتر از یک درصد دارایی صرافی‌ها بود و این وضعیت بیشتر از یک ماه ادامه یافت.
- سقوط LUNA: جریان ورودی کوین‌ها به بیشتر از ۴ درصد دارایی صرافی‌ها رسید.
- بازار کنونی: نرخ ورودی کوین‌ها به منفی ۲.۸ درصد دارایی صرافی‌ها رسیده است. به این معنا که غلبه با جریان خروجی است و میزان کوین‌های خروجی از صرافی‌ها ۲.۸ درصد از کل دارایی آن‌ها است.
همانطور که مشاهده می‌کنید، علیرغم کاهش شدید قیمت، غالب سرمایه‌گذاران کوین‌های خود را از صرافی خارج کرده و به کیف پول‌ها برگرداندند. این امر می‌تواند نشان‌دهنده انتظار سرمایه‌گذاران برای بازیابی قیمت و رسیدن به محدوده تعادلی باشد.
می‌توان میزان بازدهی کوین‌های ورودی به صرافی‌ها را نیز از طریق شاخص سود و زیان محقق شده، مورد ارزیابی قرار داد. اغلب کوین‌های وارد شده به صرافی‌ها در یک ماه گذشته با زیان فروخته شده‌اند. میزان کل این کوین‌ها ۱.۵ درصد دارایی صرافی‌ها است.
این میزان بیشتر از فشار فروش می تا جولای ۲۰۲۱ است. اما همچنان نسبت به حجم کوین‌هایی که در دوره نزولی ۲۰۱۸-۱۹ و ریزش حاصل از شیوع کرونا با ضرر فروخته شده‌اند بسیار کمتر است.
جمع‌بندی
بازار بیت کوین در حال تجربه دو رخداد تسلیم (Capitulation) متفاوت است. طی بازار نزولی اخیر که از قله تاریخی قیمتی در نوامبر ۲۰۲۱ آغاز شد و همچنان ادامه دارد، دو مرحله تسلیم رخ داده است. مرحله اول به واسطه سقوط ناگهانی LUNA و عرضه دفعتی ۸۰ هزار بیت کوین، آغاز شد. مرحله دوم نیز با شکل‌گیری گسترده فرآیند اهرم‌زدایی (Deleveraging) در شبکه‌های غیرمتمرکز و متمرکز صورت گرفت.
ماینرها در حال حاضر تحت فشار سنگینی هستند. قیمت لحظه‌ای بیت کوین نزدیک به هزینه استخراج آن است، درآمد ماینرها بسیار کمتر از میانگین درآمد سالیانه آن‌ها است و توان پردازش ماینرها نیز نسبت به قله آن، کاهش یافته است.
بازار بیت کوین در هفته گذشته یک زیان هفت میلیارد دلاری را پشت سر گذاشت که رقم قابل توجهی است. هولدرهای بلندمدت نیز طی همین مدت بیش از ۱۷۸ هزار بیت کوین از ذخایر خود را توزیع کردند.
همانطور که در تحلیل آنچین دو هفته گذشته اشاره کردیم، سرمایه‌گذاران بیت کوین در آستانه حد نهایی فشار بازار نزولی قرار دارند. در حال حاضر فروشندگان هدایت بازار را بدست گرفتند. افق آتی بازار بیت کوین وابسته به روند فرسایشی فروش است. اگر این روند تدریجا کمرنگ شود می‌توان به شروع مسیر بازگشتی قیمت در چند ماه آتی امیدوار بود.
نظر شما