گروه بانک و بیمه پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، تعادل در قیمت ارز و داشتن برنامه هایی جهت کاهش تاثیرات تورمی بر نرخ ارز از جمله موضوعاتی است که بانک مرکزی تا کنون موفق به انجام آن نشده است. رادار اقتصاد در گفت و گو با مدیر عامل اسبق بانک صادرات تحلیلی دارد بر عملکرد مدیریتی بانک مرکزی بر بازار ارز و آنچه روی نرخ تورم تاثیر می گذارد.
سید بهاالدین حسینی هاشمی کارشناس بانکی و مدیر عامل اسبق بانک صادرات در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص سیاست های لازمی که بانک مرکزی در خصوص بازار ارز باید بردارد و عدم استقلال بانک مرکزی در انجام این موضوع گفت: با اینکه عنوان می شود بانک مرکزی مسوول کنترل قیمت ارز است، اما این مساله به خودی خود درست نیست، چرا که بانک مرکزی تنها عامل تاثیر گذار بر نرخ ارز به شمار نمی رود که هر موضوعی در بازار ارز اعم از کاهش یا روند افزایش قیمت ارز را به گردن بانک مرکزی بیاندازیم، بلکه باید نقش دولت و سایر مولفه های تاثیر گذار بر افزایش نرخ ارز را نیز به درستی محاسبه کنیم.
وی در این باره خاطر نشان کرد: به این خاطر گفته می شود که بانک مرکزی عامل تعیین نرخ ارز نیست چرا که در تعیین نرخ ارز حرف و اول و آخر را اصولا بازار می زند. با افزایش ارز و فراوان شدن یا تزریق ارز به بازار، منابع ارزی به راحتی در دسترس مردم و متقاضیان ارز قرار می گیرد، این روند باعث کاهش نرخ ارز می شود در صورتی که افزایش محدودیت های ارزی، منجر به بالا رفتن نرخ ارز می شود.
مدیر عامل اسبق بانک صادرات درباره تاثیر سخنان رئیس و مسوولین بانک مرکزی بر افزایش نرخ ارز گفت: بازار ارز نه تنها در زمان محدودیت های ارزی به هم می ریزد، بلکه زمانی که رئیس بانک مرکزی درباره مسائلی در این حوزه صحبت کند باز هم بازار ارز تعادل خود را از دست می دهد، بنابراین کمتر سخن گفتن درباره بازار ارز بیشتر به صلاح اقتصاد است.
وی در ادامه تصریح کرد: اتخاذ برخی از سیاست های ارزی در دست بانک مرکزی است مثل اینکه ارز دولتی به چه کسانی داده شود یا داده نشود و اینکه ارز را با چه نرخی به متقاضیان و وارد کنندگان بدهند، اما منابع قیمت دست بانک مرکزی نیست. مباحث سیاسی نیز به شدت روی بازار ارز ایران تاثیر گذار است به گونه ای که اعلام موفقیت برجام به معنای برطرف شدن محدودیت ها، فروش بیشتر نفت بدون هیچ محدودیت وممنوعیتی است که متعاقب آن ارز زیادی وارد کشور می شود. فراوان شدن منابع ارزی به کاهش نرخ ارز منتهی می شود، لذا قیمت تابع عرضه و تقاضاست بنابراین در این مورد خاص نمی توان گفت فقط بانک مرکزی در تعیین نرخ ارز موثر است.
سید بهاالدین حسینی کارشناس بانکی در این باره مثالی زد و گفت: برای تبیین هر چه بهتر اینکه بانک مرکزی به خودی خود و تنهایی نمی تواند نرخ ارز را تعیین و کنترل کند باید مثالی بزنیم، مثل اینکه در کمبود بارندگی شدید وزیر جهاد کشاورزی به مردم وعده دهد محصولات کشاورزی با قیمت ارزان و با وفور به مردم عرضه می شود.
وی در این باره تصریح کرد: در صورت کمبود بارندگی و خشکسالی مشخص است محصولات کشاورزی گران می شود، چرا که تقاضای قبلی به قوت خود باقی است، بنابراین در وضعیت تحریم شدید ایران و تحریم های بانکی و عدم پیوستن به اف ای تی اف نمی توان انتظار داشت با محدودیت منابع ارزی بانک مرکزی در این موضوع بتواند چندان نقش آفرینی کند.
سید بهاالدین حسینی هاشمی درخصوص ناکارآمدی های مدیریتی بانک مرکزی گفت: یکی از ناکارآمدی های مدیریت بانک مرکزی در تمام این سال ها پافشاری بر نظام چند نرخی ارز است. در حالی که اگر نظام تک نرخی ارز می داشتیم و زمانی که فاصله بازار آزاد و نرخ رسمی دولتی کم بود، مشکلات ارزی اینگونه اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار نمی داد. بنابراین در خصوص سیاست های ارزی که بخشی از آن چند نرخی بودن ارز است می توان بر بانک مرکزی ایراد گرفت اما سایر موضوعات مثل تعیین نرخ ارز و عرضه و تقاضا را نمی توان به بانک مرکزی چندان نسبت داد.
وی در این باره توضیح داد: در سال های گذشته به دلیل چند نرخی بودن ارز، شاهد ناکارآمدی مدیریت بانک مرکزی بودیم چرا که چند نرخی بودن ارز باعث شد منابع ارزی کشور به طور عادلانه ای در میان مردم جامعه توزیع نشود و چون در پرداخت ارز رانت وجود داشت که این موضوع هم ناشی از نظام چند نرخی ارز است بخشی از جامعه به شدت ضعیف و بخش کوچکی ثروتمند شد.
حسینی هاشمی در خصوص عدم استقلال بانک مرکزی از دولت گفت: در این موضوعی شکی وجود ندارد که بانک مرکزی مستقل نیست و تصمیمات دولت و حاکمیت روی سیاست گذاری های بانک مرکزی تاثیر می گذارد. بانک مرکزی وقتی مستقل می شود که اقتصاد در حالت تعادل باشد، یعنی در چنین وضعیتی خود به خود بانک مرکزی مستقل می شود، زمانی که تراز پرداخت خارجی مثبت داشته باشیم و دولت بودجه متوازنی بدون کسری داشته باشد به طوری که دولت از بانک مرکزی استقراض نکند. تا زمانی که تامین بودجه دولت وابسته به استقراض از بانک مرکزی است قطعا بانک مرکزی مستقل از دولت نیست، بنابراین چالش های فعلی نظام بانکی ایران نناشی از عدم استقلال بانک مرکزی از دولت و دولتی بودن بانکداری ماست.
نظر شما