عدم تعیین تکلیف ایفای تعهدات ارزی صادراتی سال ۱۳۹۷؛مشکل چیست؟ / احراز ارز صادرکنندگان بر چه مبنایی صورت پذیرفته است؟ /پیشنهاد دریافت جریمه ریالی قابل بررسی است

گروه صنعت و بازرگانی پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد؛در حالیکه بیش از ۴۰۰۰صادرکننده سال ۱۳۹۷هنوز نتوانسته اند تعهدات ارزی صادراتی خود را ایفا نمایند و راهکار مناسبی هم برای حل این معضل ارائه نگردیده است کمیته ماده ۲ چهاردهمین جلسه شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی ، مهلت ایفای تعهدات ارزی این دسته از صادرکنندگان را تا پایان سال ۱۴۰۰تمدید کرد . بر این اساس صادرکنندگان سال ۹۷که هنوز تعهدات ارزی صادراتی خود را ایفا نکرده اند موظفند نسبت به احراز ارز حاصل از صادرات خود اقدام نموده و سپس تعهدات ارزی خود را ایفا نمایند و یا واردکنندگانی را معرفی نمایند که حاضر باشند نسبت به انجام فعل واردات با استفاده از پروانه های صادراتی این دسته از صادرکنندگان اقدام نموده و تعهد دهند که ارز مورد نیاز خود را از منابع داخلی تامین ننمایند.

سوالی که مطرح می شود این است که قریب به اتفاق صادرکنندگان سال ۹۷ به دلایل مختلف از جمله تعدد مقررات و دستورالعمل ها و بعضاً تضاد و تنافی آنها با یکدیگر از یکسو و همچنین آشنا نبودن به فرآیندهای جدید ایفای تعهدات ارزی ازسوی دیگر ، نسبت به فروش ریالی کالاهای صادراتی خود اقدام نموده و یا از روشهای دیگری غیر از روشهای مورد تایید بانک مرکزی در آن زمان ، نسبت به ایفای تعهدات ارزی خود اقدام نموده اند که در نتیجه ثبت اطلاعات برگشت ارز حاصل از صادرات ایشان در سامانه ها انجام نپذیرفته است .

ازسوی دیگر از حدود ۴۰۰۰صادرکننده واجد تعهد ارزی صادراتی سال ۱۳۹۷ بخشی شامل تجاری می‌شود که اصلا صادرکننده نبوده و به دلایل مختلف از جمله ارسال نمونه کالا برای تست و یا حضور در نمایشگاهها نسبت به تکمیل اظهارنامه صادراتی اقدام نموده و این مسأله ،این گروه ازصادر کنندگان را از جمله متعهدان ارزی قرار داده است ، ضمن آنکه به این علت ،بعضا محدودیت‌هایی برای این گروه از تجار ایجاد شده است که فعالیت تجاری آنها را با چالش جدی روبرو ساخته است از آن جمله می توان به تعلیق کارت بازرگانی ، محدودیت تخصیص و تامین ارز و  بعضاً معرفی به مراجع قضایی توسط بانک مرکزی اشاره نمود که در نهایت اجازه فعالیت تجاری به این گروه ازصادر کنندگان داده نمیشود .
نکته مهم و قابل بیان در این بخش ، مسوولیت کمیته احراز ارز بوده که با توجه به عدم وجود ارز حاصل از صادرات ، مشخص نیست احراز ارز صادرکنندگان سال ۹۷ بر چه مبنایی صورت پذیرفته و چگونه تعهدات این گروه از صادرکنندگان ایفا می گردد. شایان ذکر است که میزان تعهدات ارزی صادراتی صادرکنندگانی که صرفا در سال ۹۷ صادرات داشته اند حدود ۲میلیارد یورو بوده که تاکنون در این خصوص تصمیم جامعی اتخاذ نگردیده و این دسته ازصادرکنندگان که حدود ۱۵درصد کل صادرکنندگان از نظر تعداد را تشکیل می دهند نمی توانند نسبت به انجام فعل تجاری اقدام نمایند .
با توجه به اینکه آخرین مهلت ایفای تعهدات ارزی صادراتی سال ۹۷، سی ام آبان ۱۳۹۸بوده است به نظر می رسد این گروه از صادرکنندگان که تاکنون نتوانسته اند تعهدات ارزی صادراتی خود را ایفا کنند مشمول معافیت مالیاتی و استرداد مالیات بر ارزش افزوده نشده اند و این مسأله می تواند به عنوان ابزار تنبیهی در نظر گرفته شده و بر این اساس نسبت به رفع محدودیت‌های تجاری آنها اقدام کرد ، ضمن آنکه پیشنهاد دریافت جریمه ریالی بر اساس ضابطه ای نیز قابل تشریح می‌باشد .
در پایان ذکر این نکته ضروری است که  رفع هر مانعی که صادرات کشور و تامین ارز مورد نیاز واردات را تحت الشعاع قرار دهد ضروری و اجتناب ناپذیر است .