گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، در سه ماه آینده وزارت کار ملزم به دهک بندی خانواده ها شده است. براساس لایحه بودجه ۱۴۰۱ وزارت کار موظف است درآمد کلیه خانوارها نسبت به حذف یارانه نقدی و طرح معیشتی خانوارهای پردرآمد را در دستور کار خود قرار دهد تا منابع حاصل شده صرف حمایت از اقشار ضعیف با اولویت حمایت از خانوارهای تحت پوشش باشد. رادرا اقتصاد در گفت و گو با کارشناس وتحلیلگر مسائل اقتصادی براین موضوع تاکید دارد که آیا ظرف سه ماه خانوارهای ضعیف جامعه قابل شناسایی هستند و اینکه با یارانه های اختصاص داده شده در بودجه آیا می توان این مبالغ را حمایتی همه جانبه از دهک های ضعیف جامعه دانست؟
قدرت اله امام وردی اقتصاد دان و استاد دانشگاه در گفت و گو با رادار اقتصاد به موضوع شناسایی دهک های کم درآمد جامعه ظرف سه ماه برای حمایت های معیشتی از آنها براساس خواسته دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۱ گفت: متاسفانه از دولت آقای احمدی نژاد تا دولت آقای رئیسی به لحاظ آماری اطلاعات روشن و شفافی از دهک های نیازمند وخانوارهای ضعیف و فقیر جامعه در دست نبوده است. ضمن اینکه تا کنون نیز هیچ راهکار و روش نظام مندی برای تفکیک دهک های ضعیف درآمدی شناسایی و اجرا نشده است. قطعا به این دلیل در دولت هشتم و نهم که بحث هدفمندی یارانه ها مطرح شد، هر چند معنای هدفمندی، پرداخت یارانه به دهک های نیازمند جامعه بود اما این درآمد به طبقات و گروه های درآمدی ضعیف تعلق نگرفت. در حالی که این خانوارها قبل از هدفمندی باید شناسایی می شدند.
وی در این باره افزود: با توجه به اینکه مرکز آمار وزارت اقتصاد و سازمانهای مربوطه نیز اطلاعات دقیقی از خانوارهای ضعیف وکم درآمد جامعه نداشتند کل درآمدهای حاصله از هدفمندی یارانه ها بین عموم مردم جامعه توزیع شد. توزیع یارانه ها با این توجیه صورت گرفت که پول نفت حق همه مردم است بنابراین ثروتمندان هم باید از توزیع درآمدهای ملی مثل نفت برخوردار شوند. بنابراین با این توجیه که این یارانه لزوما یارانه نبوده بلکه درآمد ملی بوده و از محل مالیات نبوده به همه اقشار جامعه پرداخت شد.
استاد اقتصاد در این باره تصریح کرد: مالیاتی که دولتها از اقشار مختلف جامعه می گیرند در مکانیزم توزیعی از قبل طراحی شده به گونه ای تنظیم شده که بخشی از آن به صورت عادلانه به دهکهای کم درآمد جامعه تعلق می گیرد. در ایران چون این مکانیزم به دلیل کم کاری دولت ها ایجاد نشده یارانه به عموم مردم داده می شود. اما در حال حاضر مشخص نیست که آیا دولت تکنولوژی جدیدی در اختیار دارد که مدعی است ظرف سه ماه می تواند خانوارهای نیازمند کشور را شناسایی وبه دولت معرفی کند.
قدرت اله امام وردی خاطر نشان کرد: تجربه نشان داده دولت ممکن است اقشار تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی را تا حدودی مورد حمایت قرار دهد. در غیر این صورت روش اصولی که طبقات درآمدی را شناسایی کند و در نهایتا دهک ها به لحاظ اجرایی شناسایی شود و به آنها یارانه داده شود امکان پذیر نیست. به هر حال با توجه به اینکه از سال ۸۸ تا کنون به همه ی مردم یارانه نقدی داده شده در ظرف این دوازده سال باید این اتفاق یعنی شناسایی دهک های ضعیف جامعه رخ می داد یعنی دولت خود را به لحاظ تکنیک های شناسایی قوی می کرد.
قدرت اله امام وردی در پاسخ به این سوال که براساس آنچه گفته شده نرخ تورم سال آینده به بیش از ۵۰ درصد می رسد آیا با تورم بالای ۵۰ درصدی اقشار ضعیف جامعه تحت فشار نخواهند بود گفت: مبلغی که به عنوان یارانه داده می شود رقمی نیست که بتواند نیازهای خانوارهای ضعیف را به طور کامل تحت پوشش قرار دهد. براساس آنچه دولتمردان درخصوص کسری بودجه سال آینده گفته اند نزدیک به ۲۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه خواهیم داشت. یعنی به ازای هر ده هزار میلیارد تومان اگر دو درصد تورم در نظر بگیریم، تقریبا در خوش بینانه ترین حالت با تورم ۵۰ درصدی رو به رو می شویم.
وی در این باره خاطر نشان کرد: برای حمایت های یارانه ای از دهک های ضعیف جامعه ۱۵ هزار میلیارد تومان یارانه نقدی در نظر گرفته شده است. لذا این مبلغ رقمی نیست که بتواند هزینه های خانوارهای کم درآمد را پوشش دهد. از سوی دیگر به دلیل کاهش قدرت خرید مردم و افزایش شکاف بین درآمد و هزینه ها رقم های یارانه ای در نظر گرفته شده به هیچ وجه کمترین هزینه های خانوار را پوشش نمی دهد به علاوه اینکه رقم های بودجه ای درآمدی دولت در بودجه در حال حاضر فقط روی کاغذ قشنگ است.
امام وردی در این باره خاطر نشان کرد: در بودجه ۱۴۰۱ یک میلیون ودویست هزار بشکه نفت با قیمت بشکه ای ۶۰ دلار تخمین زده شده است. در صورت باقی ماندن تحریم ها اگر مثل امسال که ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت در بودجه برای فروش نفت لحاظ شده بود عملی نشود و فقط ۵۰۰ هزار بشکه نفت بفروشیم، ضمن اینکه قیمت نفت نیز ممکن است با نوسان رو به رو باشد بخشی از درآمدهای نفتی محقق نمی شود. از سوی دیگر دولت درآمدهای مالیاتی را هم افزایش داده است. رکود موجود ممکن است منجر به تحقق درآمدهای مالیاتی نشود. براساس برآوردهای سال جاری تا کنون ۷۵ درصد درآمدهای مالیاتی محقق شده است. طبیعی است اگر رقمی که برای مالیات دیده شده محقق نشود کسری بودجه افزایش می یابد. از این رو می توان گفت کسری بودجه ای که روی کاغذ دیده شده نرمال است چرا که در صورت عدم تحقق برخی از درآمدهای دولت به ازای هر ده هزار میلیارد تومان دو درصد تورم به مردم تحمیل می شود. با کسری بودجه اعلامی وکسری بودجه واقعی اعمالی قطعا نمی توان از اقشار ضعیف جامعه حتی روی کاغذحمایت چندانی کرد.
نظر شما