گروه بورس پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد سمانه زیدی;دامنه نوسان قیمت، حدود قیمتی سقف و کفی است که هر سهم در هر روز کاری میتواند داشته باشد و قیمت تنها میتواند در این محدوده حرکت کند. در واقع دامنه نوسان ابزاری است کنترلی که جهت جلوگیری از نوسان شدید قیمتها به کار میرود. یک دلیل اصلی به کارگیری این ابزار کنترلی این است که همیشه نگرانی توسط مسئولان وجود داشته که نوسانهای زیاد به ویژه در شرکتهای کوچک منجر به دستکاری قیمت سهم توسط سرمایهگذاران گردد.
از طرفی لازمه کارایی بازار اوراق بهادار رقابت آزادانه است که در آن تقابل عرضه و تقاضا منجر به کشف قیمت هر چه نزدیکتر به ارزش ذاتی اوراق بهادار میشود، لذا بازار سهام بایستی عاری از هرگونه محدودیت در تقابل عرضه و تقاضا باشد.
در حال حاضر محدودیت نوسان قیمت شرکتهای پذیرفته شده در بورس و فرابورس برای سهام مثبت ۵ درصد تا منفی ۵ درصد و برای حق تقدم سهام از مثبت ۱۰ درصد تا منفی ۱۰ درصد در نظر گرفته میشود. اما براساس مقررات بازار سرمایه روزهای خاصی وجود دارد که سهم از این محدودیت تبعیت نمیکند و بدون محدودیت نوسان، نماد بازگشایی میشود. سهام بازار پایه نیز در ۳ تابلو زرد، نارنجی و قرمز تقسیمبندی میشود. در بازار زرد دامنه نوسان معاملات مثبت و منفی ۳ درصد است. در تابلوی نارنجی دامنه نوسان انجام معاملات مثبت و منفی ۲ درصد و در تابلوی قرمز، مثبت و منفی ۱ درصد است. در صورت وجود صفهای خرید یا فروش در هر یک از سهام بازار پایه به مدت ۳ روز متوالی، در جلسه معاملاتی بعد نوسان هر یک از تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز به ترتیب ۵، ۴ و ۲ درصد خواهد بود.
دامنه نوسان قیمت باعث طولانی شدن فرآیند رسیدن قیمت به سطح تعادلی آن میشود و معمولا چند روز زمان لازم است تا قیمت سهام به سطح تعادلی خود برسد. تاخیر در رسیدن به قیمت تعادلی عامل اصلی نبود تعادل در عرضه و تقاضای سهام است. در نتیجه برای یک سهم خاص صف خرید یا صف فروش تشکیل میشود و انگیزههای سفتهبازی افزایش مییابد زیرا یکی از مهمترین ابزارهای سفتهبازان جهت ایجاد التهاب در بازار و نمایش تقاضای کاذب و یا بالعکس، ایجاد صفهای طولانی خرید و فروش در جهت تمایل بیش از حد خرید و یا فروش میباشد.
وجود دامنه نوسان علاوه بر کاهش کارآیی معاملات ، موجب ایجاد صفهای خرید و فروش طولانی، کاهش نقدشوندگی و از طرفی سوق دادن سهامداران به سمت شایعه محوری به جای تحلیل محوری میشود. پیشبینی میشود با حذف دامنه نوسان روزانه، معاملات سهام روانتر شده، نقدینگی گردش بهتری یابد، بازار تحلیلپذیرتر گردد و از طرفی سفتهبازان نیز خلع سلاح شوند.
به نظر میرسد حذف دامنه نوسان بصورت آزمایشی برای برخی از شرکتهای بزرگ (مانند شرکتهای پتروشیمی، فولادی و هلدینگهای مربوطه) میتواند به عنوان یک راهکار در جهت بهرهمندی بازار سرمایه از مزایایی که در بالا به آنها اشاره شد اعمال شود، از طرفی دیگر انتخاب شرکتهای بزرگ برای حذف دامنه نوسان میتواند دلایل و دغدغه مسئولان که باعث اعمال این کنترل برای تمامی بازار بوده را تا حد بسیار زیادی مرتفع نماید. پر واضح است که دستکاری قیمتها و سفتهبازی در نمادهای بزرگ نیاز به نقدینگی زیادی داشته و به نظر میرسد محاسن حذف دامنه نوسان در شرکتهای بزرگ بسیار بیشتر از معایب آن خواهد بود.
نظر شما