گروه بورس پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، ماه هاست بورس در فراز و فرودهایی است که بعضا به ضرر سهامداران خرد تمام شده و سرمایه های آنها از بین رفته است. با تمام این مسائل سهامداران امیدوارند تا در پروسه تقسیم سود نقدی مجمع سود سرمایه گذاری خود را کسب کنند، اما برخی شرکت ها از پرداخت سود نقدی خودداری کرده و بر خلاف تصویب مجمع علاقه ای به پرداخت سود به سهامداران از خود نشان نمی دهند.
برخی شرکت ها با اینکه می توانند از طریق سجام به پرداخت سود به سهامداران اقدام کنند اما این کار را نکرده و سهامداران مجبورند با مراجعه حضوری به بانک یا شرکت سود خود را دریافت کنند و البته در بسیاری از مواقع به دلیل دوری راه یا کم ارزش بودن سود، سهامدار عملا از دریافت سود پشیمان می شود. به هر حال این موضوع گلایه و نگرانی سهامداران و شکایت آنها را افزایش داده است اما علی رغم تکرار این مساله در سال های گذشته و چند برابر شدن سهامداران خرد بازار سازمان بورس و اوراق بهادار برای عبور از این بحران کاری نمی کند، شهرام عجمی؛ کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با رادار اقتصاد به چند سوال در این رابطه پاسخ داده و راهکاریی برای برخورد با شرکت های متخلف مطرح کرده است.
برای پاسخ دهی به شکایات سهامداران از مشکلات پرداخت سود آیا سازمان بورس نباید به خود بیاید و برای اعاده حق آنها اقدامی صورت دهد؟
سازمان بورس پرداخت سود هر چند ناچیز به سهامداران را برای شرکت ها باید به یک تکلیف تبدیل کند، لذا سازمان بورس باید با مصوبه ای در این خصوص که شرکت ها مکلف به پرداخت سود در موعد مقرر به سهامداران هستند این مسئله را به یک قانون و تکلیف برای شرکت های خاطی یا بهتر بگویم همه ی شرکت ها تبدیل کند و اگر شرکت ها از این مورد تخلف کردند حتما باید مشمول جریمه قرار بگیرند.
پرداخت سود از طریق سامانه سجام را چقدر توصیه می کنید؟
امسال یک سری از شرکت هایی که به تازگی در بورس پذیرفته شده اند برای اولین بار اقدام به برگزاری مجامع خود کردند. این شرکت ها که عرضه های اولیه داشتند اکثرا سود سهامداران خود را از طریق سامانه سجام پرداخت کردند، این یک روش خوب برای پرداخت سود سهامداران است که حتما باید به سایر شرکت ها تسری بیابد. متاسفانه در حالی که بسیاری از شرکت ها خود را مکلف به پرداخت سود از طریق سامانه سجام نمی دانند، بلکه علاوه بر اینکه سود را واریز نمی کنند در پرداخت سود به روش های سنتی هم مشکل دارند. به طور مثال شرکتی به سهامداران خود اعلام کرده بود که یکم مهر ماه سود آنها را پرداخت می کند، اما هنوز هیچ سودی از طریق بانک ها به حساب سهامداران واریز نشده است. بسیاری از شرکت های حاضر در بورس به دلیل تورم حادث شده با افزایش نقدینگی و افزایش قیمت سرمایه ها و دارایی های خود مواجه شده اند، لذا وضعیت مالی آنها به مراتب بهتر از گذشته شده است. با توجه به این موضوع که سرمایه در گردش شرکت ها به نسبت قبل وضعیت بهتری پیدا کرده است، باید روند پرداختی بهتری نسبت به قبل داشته باشند. با اینکه روند پرداختی برخی شرکت ها نسبت به قبل بهتر شده اما متاسفانه هنوز هم در برخی شرکت ها نواقص و مقاومت هایی در برابر پرداخت سود به سهامداران دیده می شود که باید با قانون به مقابله با این مقاومت ها برخواست.
به چه دلیلی سهامداران برای سود خود چندان تلاش نمی کنند و چرا شرکت ها از پرداخت سود سهامداران دائما طفره می روند؟
شرکت هایی که سود سهامداران خود را سر وقت پرداخت می کردند به شدت کم بودند یا کم هستند. به عنوان مثال اگر به دو سال گذشته برگردیم یک سری شرکت ها هستند که از برگزاری مجمع از دو سال گذشته تا کنون، اما هنوز سود مجامع سال های قبل را پرداخت نکرده اند! یا خیلی از شرکت ها اصلا سودی پرداخت نمی کنند. اگر سازمان بورس به عنوان نهاد حافظ منافع سهامداران این موضوع را تکلیف کند و اگر مجبور شد دست به قوه قهریه بزند، تا ناشران مجبور شوند سود را از طریق سامانه سجام پرداخت کنند مساله حل می شود. قطعا در صورت عدم تمکین شرکت ها به این تکلیف باید با جریمه و اقدامات موثری از این دست با آنها برخورد شود. در حال حاضر بسیاری از سهامداران، خصوصا سهام هایی که تازه عرضه می شوند سودهایی که به آنها پرداخت می شود آنقدر ناچیز است که شاید نه شرکت تمایلی به پرداخت آن داشته باشد و نه سهامدار برای دریافت آن تلاشی کند. به طور مثال سود ۱۳ هزار تومانی در این شرایط گرانی حمل ونقل و کرونایی قطعا سهامداران به دنبال آن نمی روند بنابراین در حساب شرکت ها باقی می ماند. از این رو بهتر است سازمان بورس به عنوان یک نهاد ناظر در این قضیه ورود کند و شرکت ها را ملزم به پرداخت کند.
آیا افزایش ورودی ها در بورس می تواند به تشدید عدم پرداخت سود دامن بزند، یعنی با افزایش کار شرکت ها این موضوع باز هم نادیده گرفته شود؟
بله موثر است. ورودی ها برای سهام های جدید به مراتب بیشتر از گذشته شده و سهام های جدید می خواهند سهامشان را با تخفیف عرضه کنند، لذا بابت سهم های عرضه اولیه ها مثلا سود نقدی ۱۵ هزار تومانی رقمی نیست که بخواهند به حساب سهامداران واریز شود لذا این سرمایه های اندک که روی هم رقم بزرگی است به یک امتیاز برای شرکت ها تبدیل می شود چرا که سهامدار حقیقی دنبال سود خود نمی رود. لذا انتظار می رود نهاد ناظر برای این شرکت ها جریمه لحاظ کند تا آنها رسما وارد سامانه سجام شوند. سازمان بورس باید این موضوع را الزام کند که کسانی که می خواهند وارد بورس شوند باید به صورت رسمی در سجام ثبت نام کنند و این شرکت ها را مجبور کنند تا از طریق این سامانه سود سهامداران را پرداخت کنند.
به غیراز ابزار جریمه، راهکاری برای برخورد با شرکت های متخلف بورسی که سود سهامداران را پرداخت نمی کنند وجود دارد؟
طبق قانون تجارت شرکت تا شش ماه می تواند برای پرداخت سود زمان قائل شود. بی تردید تعامل سازمان بورس با شرکت ها و ناشران بسیار مهم است. حتی سازمان بورس به جای جریمه می تواند از ابزارهای دیگری برای مکلف کردن شرکت ها استفاده کند. الزاما شرکت ها نباید برای این موضوع جریمه نقدی شوند. سازمان بورس توانایی کنترل شرکت ها را در اختیار دارد. قطعا سازمان بورس باید در این موضوع وارد شود چرا که پول بزرگی در شرکت ها بلاتکلیف می ماند و بعد از گذشت زمانی سهامدار حقیقی فراموش می کند که این وجه در حساب شرکت باقی مانده است، لذا شرکت ها بعد از گذشتن زمان مشخصی دیگر تعهدی به پرداخت ندارند.
نظر شما