به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، موسسه تحقیقاتی فیچ سولوشنز معتقد است که با شروع ریاست جمهوری بایدن، روند رفع تحریم های ضدایرانی تسهیل خواهد شد و با رفع تدریجی تحریم ها از نیمه دوم سال ۲۰۲۱، وضع اقتصاد ایران به تدریج رو به بهبود خواهد گذاشت.
در گزارش فیچ آمده است: «بایدن مکررا اعلام کرده که می‌خواهد به توافق هسته ای ایران به عنوان رییس جمهور برگردد، البته اگر تهران از توافق به طور کامل تبعیت کند – و ما فکر می کنیم که تهران احتمالا این پیشنهاد را خواهد پذیرفت که این باعث می شود رفع تحریم آمریکا علیه ایران از سال میلادی آتی آغاز شود. با این حال متذکر می شویم که ممکن است هماهنگی بین تهران و واشنگتن و اجرای فرایند بازگشت به توافق هسته ای چند ماه طول بکشد که به این ترتیب به نظر می رسد فرایند رفع تحریم های آمریکا تدریجی بوده و احتمالا در نیمه دوم ۲۰۲۱ آغاز خواهد شد.»
البته فیچ معتقد است که ریسک بزرگی متوجه فرآیند تنش زدایی خواهد بود، چرا که هنوز شانس قابل توجهی وجود دارد که دولت بایدن و تهران نتوانند در خصوص فرآیند بازگشت به تبعیت از توافق هسته ای توافق کنند – خصوصا با توجه به تاثیر فزاینده جریان های ناسازگار با غرب بر روندهای تصمیم سازی در ایران.
در گزارش فیچ آمده است: «اعتماد پایین بین دو طرف و مواضع سرسختانه محافظه‌کاران در هر دو کشور مانع پیشرفت سریع در مسیر دستیابی به یک برجام اصلاح‌شده خواهد بود. به این ترتیب رفع تحریم های آمریکا حتی در صورت پیروزی بایدن در انتخابات نوامبر ممکن است اتفاق نیفتد و اگر چنین شرایطی پیش بیاید آنگاه پیش بینی ما کند بودن رشد اقتصادی ایران در سال های بعد و کاهش بیشتر کیفیت زندگی در ایران خواهد بود.»
همچنین ریسک های کاهنده مرتبط با بیماری کرونا نیز وجود دارند و اگر فرایند مهار ویروس زمان بیشتری نسبت به پیش بینی ما ببرد – که این باعث تمدید تدابیر فاصله گذاری اجتماعی می شود- تاثیر منفی بر رشد به طور قابل توجهی بیشتر از آن چیزی است که پیش بینی فعلی ما می گوید. این مسئله با توجه به محدود بودن میزان انعطاف در سیاست های بودجه ای و پولی ایران برای تحریک فعالیت اقتصادی در داخل نمود بیشتری دارد.
فیچ همچنین می گوید ریسک ناشی از بحران کرونا نیز قابل توجه است، چرا که طولانی شدن این بحران موجب اختلال شدید در فعالیت اقتصادی در سال آینده خواهد شد.
در گزارش فیچ آمده است: « درگیری ایران با ویروس کرونا می‌تواند طولانی‌تر از آن چیزی باشد که انتظارش را داریم و همچنان فعالیت اقتصادی در ایران طی سال ۲۰۲۱ را مختل کند.»
اما فیچ با فرض فروکش کردن نسبی بحران کرونا و توافق ایران با دولت بایدن در خصوص برجام، تاثیر رفع تدریجی تحریم ها بر تجارت ایران، صادرات نفت، رشد اقتصادی و تورم را بررسی می کند.
۱. رشد ۴.۳ درصدی اقتصاد
فیچ سولوشنز پیش بینی رشد تولید ناخالص داخلی ایران در سال ۲۰۲۱ را از ۲.۹ درصد به ۴.۳ درصد و در سال ۲۰۲۲ از ۷ درصد به ۸.۲ درصد افزایش داده است.
۲. رشد ۷.۴ درصدی تجارت
فیچ می گوید که تجارت بین‌المللی ایران به دنبال بهبود وضعیت اقتصادی این کشور و افزایش صادرات نفت، رشد قابل‌ملاحظه‌ای را در سال ۲۰۲۱ تجربه خواهد کرد.
این موسسه پیش بینی می کند که تجارت ایران در سال ۲۰۲۱ رشد ۷.۴ درصدی را تجربه کند و میانگین رشد تجارت ایران در بازه ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ حدود ۱۲.۲ درصد باشد. این در حالی است که تجارت ایران در سال ۲۰۲۰ با رشد منفی ۱۱.۴ درصدی مواجه خواهد شد.
در گزارش فیچ آمده است: «انتظار داریم با خیز دوباره اقتصاد ایران و احیای صادرات نفت، تجارت این کشور رشد قابل‌ملاحظه‌ای در سال ۲۰۲۱ داشته باشد. پیش‌بینی می‌کنیم تجارت ایران رشد ۷.۴ درصدی را در این سال تجربه کند.»
فیچ معتقد است که صادرات ایران پس از افت ۱۲.۷ درصدی در سال ۲۰۲۰، با رشد ۸.۱ درصدی در سال ۲۰۲۱ مواجه خواهد شد.
واردات ایران نیز در سال ۲۰۲۱ رشد خواهد کرد، اما رشد واردات در این سال کمتر از رشد صادرات خواهد بود.
۳. رشد ۸.۱ درصدی صادرات نفت
فیچ می گوید که کاهش تحریم‌های آمریکا احتمالاً باعث جهش صادرات نفت ایران خواهد شد که طی سه سال اخیر در اثر سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ افت قابل‌ملاحظه‌ای داشته است.
این موسسه انتظار دارد صادرات نفت ایران که در سال ۲۰۲۰ با افت ۱۲.۷ درصدی مواجه شده بود، در سال ۲۰۲۱ رشد ۸.۱ درصدی را تجربه کند.
فیچ می گوید که افزایش صادرات نفت ایران احتمالا باعث کاهش فشار بر ریال، محدود شدن تورم و احیای تدریجی مصرف و سرمایه گذاری می شود.
در گزارش فیچ آمده است: «رفع تحریم آمریکا می تواند افزایش صادرات نفت ایران را به همراه داشته باشد. این صادرات در سه سال گذشته به شدت کاهش داشته و دلیل آن سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ علیه جمهوری اسلامی بوده است. انتظار داریم از نیمه دوم سال میلادی بعد، افزایش تولید قابل ملاحظه ای در ایران اتفاق افتاده و تولید نفت با میانگین ۷.۳ درصد رشد سالانه در سال ۲۰۲۱ و ۳۹.۷ درصد در سال ۲۰۲۲ همراه باشد تا ظرفیت تولید دوباره به روال معمول خود برگردد. این روند رشد بسیار با دوره های قبلی رفع تحریم های آمریکا سازگار است که یک نمونه آن را در دوره دوم دولت اوباما (۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶) شاهد بودیم.»
فیچ می گوید که ایران در سال ۲۰۲۲ به ظرفیت کامل تولید نفت خود خواهد رسید، رشدی که تا حد زیادی منطبق بر روندی است که تولید نفت ایران در دوره سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶ در پی اجرای توافق هسته‌ای و رفع تحریم‌ها علیه این کشور تجربه کرد.
۴. کاهش تورم
براساس تحلیل فیچ، بیشتر شدن عایدی حاصل از صادرات نفت - که در اثر افزایش قیمت جهانی نفت بیشتر هم می شود - می تواند فشار را از روی نرخ ارز بردارد.
در گزارش فیچ آمده است: «به نظر ما سرازیر شدن دوباره ارز به ایران در کنار بهبود نگاه مصرف کنندگان و تاجران به مسیر آینده اقتصاد ایران می تواند تا حدودی این روند را معکوس کرده و به کاهش تورم (که نرخ سالانه آن در ماه اوت حدود ۳۰.۴ درصد بوده است) منجر شود.»
فیچ می افزاید: «فشار بر خانوارها و کسب و کارها کاهش خواهد یافت و این باعث تقویت مصرف و سرمایه گذاری خصوصی می شود که به نظر ما در سال ۲۰۲۱ به ترتیب رشد ۳.۹ و ۲.۹ درصدی را پس از سه دوره رکود سالانه تجربه خواهند کرد.»
نظر شما