به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، مؤسسه تحقیقاتی فیچ معتقد است گرچه صادرات نفت ایران در نیمه اول ۲۰۲۰ به خاطر بحران کرونا بسیار کم شد، اما این کشور در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ می‌تواند نفت بیشتری نسبت به ماه‌های قبل به خارج صادر کند.
مؤسسه تحقیقاتی فیچ سولوشنز (Fitch Solutions) این نکته را در آخرین به‌روزرسانی گزارش صنعت نفت و گاز که مختص سه‌ماهه سوم ۲۰۲۰ است مطرح کرده است.
رادار اقتصاد این گزارش که به بررسی آخرین تحولات تأثیرگذار بر صنعت نفت و گاز ایران و دورنمای آن طی سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۹ می‌پردازد را در چند قسمت منتشر خواهد کرد. پیش تر چهار قسمت از این گزارش منتشر شد که قسمت اول از اینجا، قسمت دوم از اینجا، قسمت سوم از اینجا، قسمت چهارم از اینجا و قسمت پنجم از اینجا قابل مشاهده است.
در قسمت ششم، پیش‌بینی فیچ از آینده تجارت نفت و محصولات پالایشگاهی ارائه شده است.
در این قسمت آمده که تکمیل پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و نوسازی پالایشگاه‌های فعلی موجب می‌شود که تولید محصولات پالایشگاهی در سال‌های پیش رو پاسخگوی نیاز داخلی باشد و احتمالاً امکان افزایش صادرات این محصولات نیز فراهم شود.
مشروح قسمت ششم گزارش در ادامه آمده است:
صادرات نفت خام در سال‌های پیش رو در سطح پایینی خواهد بود و تحریم‌های ثانویه آمریکا باعث عدم رشد آن می‌شود.
آخرین تحولات
· صادرات در سه‌ماهه اول ۲۰۲۰ به طور قابل‌توجهی پایین‌تر از انتظارات ما بود که دلیل اصلی آن شیوع بیماری کرونا در چین بوده است.
· پس از اعمال دوباره تحریم‌های ثانویه امریکا، ایران وابستگی شدیدی به چین برای فروش نفت خام پیدا کرده است، اما شیوع کرونا تقاضا را در ژانویه و فوریه متوقف کرد و باعث کاهش شدید واردات نفت چین از ایران شد.
· بنابر اطلاعات رصد کشتی‌ها که توسط بلومبرگ انجام می‌شود صادرات نفت و میعانات ایران به طور میانگین در ژانویه و فوریه ۸۵ هزار و ۳۵ هزار بشکه در روز بوده که البته در ماه مارس و آوریل بیشتر شده و به ترتیب به ۴۴ هزار و ۲۰۴ هزار بشکه در روز رسیده است.
· عامل دیگر کاهش صادرات نفت، افت قیمت نفت خام است. ما پیش‌بینی خود از قیمت نفت برنت که شاخصی جهانی است را به شدت پایین آورده و از میانگین سال ۲۰۲۰ که ۶۲ دلار برای هر بشکه بود به میانگین ۳۳ دلار رسانده‌ایم.
روندهای ساختاری
دورنمای صادرات نفت
هشتم ماه مه (۲۰۱۸) دونالد ترامپ اعلام کرد که از برجام که به توافق هسته‌ای ایران معروف است خارج می‌شود. تصمیم اعمال دوباره تحریم‌های ثانویه به صورت یک‌جانبه ریسکی عظیم برای تولید نفت ۲.۵ میلیون بشکه‌ای و عدم اطمینان زیادی را به بازار تزریق کرد.
در اولین مورد، ناسازگاری قابل‌توجهی میان سخنان آمریکایی‌ها در مورد صادرات نفت ایران و رویکرد واقعی آنها وجود داشت. قبل از اعمال دوباره تحریم‌های ثانویه در ۵ نوامبر، واشنگتن اعلام کرد که قصد ندارد معافیتی را برای هیچ‌کدام از خریداران نفت ایران در نظر بگیرد. با این حال، علی‌رغم افزایش تولید سریع از ناحیه سایر تولید کنندگان اوپک – خصوصاً عربستان – تهدید ناشی از عدم صادرات نفت ایران باعث بالارفتن سریع قیمت شاخص جهانی برنت شد. در ادامه رویکرد آمریکا تغییر کرد و معافیت‌های جامعی به هشت خریدار نفت ایران اعطا شد.
پیش‌بینی خالص صادرات نفت خام (۲۰۱۸ تا ۲۰۲۹)
برای دونالد ترامپ، مهم‌ترین نگرانی ریسک ناشی از قیمت نفت و تأثیر شوک قیمتی بر مصرف‌کننده امریکایی است. قیمت بنزین موضوع انتخاباتی بسیار مهمی در ایالات متحده بوده و ترامپ نیز به دنبال انتخاب مجدد در سال ۲۰۲۰ است. کاخ سفید اگرچه سیاست رسمی را به صفر رساندن صادرات نفت ایران قرار داده است، اما از نظر ما هیچ‌وقت این سیاست را به قیمت گران شدن زیاد قیمت بنزین در داخل آمریکا موجه نمی‌داند. در سه‌ماهه چهارم ۲۰۱۸، قیمت جهانی نفت سقوط کرد و در سال ۲۰۱۹ نیز قیمت به طور کامل به سطح قبل بازنگشت. به علاوه، آمریکا تضمین‌هایی را از تولید کنندگان مهم دیگر در خصوص عرضه بالای نفت در بازار جهانی دریافت نمود تا مطمئن شود هرگونه کاهش صادرات ایران جبران می‌شود و قیمت به طور قابل‌توجه بالا نخواهد رفت. در نتیجه، ترامپ تصمیم گرفت معافیت‌های ۱۸۰ روزه‌ای که ماه مه ۲۰۱۹ به پایان رسید را تمدید نکند.
آمریکا مشخصاً اعلام کرده که تحمل ذره‌ای تخطی از تحریم‌ها را نخواهد داشت، اما ابهام موجود در بازار نفت و عدم حمایت بین‌المللی گسترده از تحریم‌ها شاید بر اجرای آنها تأثیر گذاشته باشد. در هر حال، نفت همچنان از ایران صادر می‌شود اما تصمیم لغو معافیت‌ها به کاهش چشمگیر صادرات منجر شده است. بنابر اطلاعات رصد کشتی‌ها که توسط مؤسسه بلومبرگ منتشر می‌شود، صادرات نفت خام و میعانات از ژانویه تا آوریل ۲۰۱۹ به طور میانگین ۱.۴۵ میلیون بشکه در روز بود، اما در دوره مشابه در سال ۲۰۲۰ به تنها ۱۹۱ هزار بشکه در روز رسید. کاهش تقاضای چین به خاطر بیماری کرونا باعث تشدید مسئله در نیمه اول سال جاری میلادی شد و ما انتظار بیشتر شدن صادرات در نیمه دوم سال را داریم.
پیش‌بینی تجارت محصولات پالایشگاهی
آخرین تحولات
· عرضه محصولات پالایشی ظاهراً به نسبت نفت خام کمتر از تحریم‌ها تأثیر پذیرفته و بنابر اعلام بیژن زنگنه وزیر نفت ایران، روند صادرات محصولات پتروشیمی به صورت کلی از تأثیر منفی تحریم‌ها در امان مانده است و گزارش رصد تانکرها نیز صحت این ادعا را تأیید می‌کند و نشان می‌دهد که صادرات سوخت از ایران حجم قابل‌توجهی داشته است.
· طرح‌های مهم نوسازی پالایشگاهی می‌توانند کیفیت فرآوری و حجم تولید محصول را بیشتر کنند و ضمن پاسخگویی به نیاز فزاینده داخلی، باعث کاهش تولید مازوت شوند.
دورنمای تجارت محصولات پالایشگاهی
ایران بیشتر صادرکننده سوخت‌های پالایشی است و ظرفیت صادرات آن با راه‌اندازی و توسعه پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس افزایش یافته است. به علت رشد پایین تقاضای سوخت بعد از اجرای طرح اصلاح یارانه حامل‌های انرژی و فشار ناشی از تحریم‌های آمریکا، ظرفیت بالای تولید سوخت ایران باعث رشد قابل‌ملاحظه صادرات نسبت به واردات در سال‌های گذشته شده است.
پیش‌بینی صادرات خالص محصولات پالایشگاهی ایران
انتظار داریم مازاد تجارت سوخت در بلندمدت کاهش یابد. مازوت رسوبی در پالایشگاه‌ها به سوختی نامحبوب تبدیل شده و ایران نیز تلاش می‌کند سوخت‌های رسوبی را به محصولات دارای ارزش بیشتر که تقاضای بیشتری نیز دارند تبدیل کند. اگر چه تراز تجارت بنزین با کسری مواجه است، اما سوخت‌های رسوبی و مقطر همچنان صادر خواهند شد. فاز چهارم پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس (که در دست ساخت است) در کنار نوسازی پالایشگاه‌های فعلی این تضمین را به وجود می‌آورد که تولید محصولات پالایشگاهی در مدت باقی‌مانده از دوره مورد پیش‌بینی ما پاسخگوی نیاز داخل باشد. در بلندمدت تلاش برای استفاده بیشتر از خودروهای گازسوز می‌تواند موجب شود سوخت بیشتری برای صادرات وجود داشته باشد.
نظر شما